Kişilik Hakkının İhlalinde Manevi Tazminat
Non-Pecuniary Compensation For Violation of Personal Rights
Kumru KILIÇOĞLU YILMAZ
Manevi tazminat, kişinin ruhsal dünyasında meydana gelen eksilmenin giderilmesini amaçlar. Bu tazminatın giderilmesi biçimi Türk Borçlar Kanunu ve Türk Medeni Kanunu’nda farklı maddelerde düzenleme altına alınmıştır. Düzenleme yapılırken; saldırıya uğrayan kişisel varlık bakımından ayrım yapılmış bu ayrıma göre, kimlerin manevi zararının ne şekilde doğacağı da belirlenmiştir.
Manevi tazminatın söz konusu olabilmesi için; zarar, kusur, illiyet bağı unsurları haricinde, her şeyden önce ortada hukuka aykırı fiil olması gerekir. Bu fiil neticesinde, kişinin maddi nitelikteki kişisel varlığı (bedensel bütünlük) ihlal edilebileceği gibi; maddi nitelikte olmayan kişisel varlığı (şeref, haysiyet, isim, resim, vs) da ihlal edilmiş olabilir. İşte bu durumlarda, ister maddi nitelikte olsun, ister maddi nitelikte olmasın, kişisel varlığı ihlal edilen kişinin uğradığı zararın giderilmesi gerekecektir.
Zarar, Manevi Zarar, Kişisel Varlık, Bedensel Bütünlük, İhlal.
Non-pecuniary (immaterial, moral) compensation aims to compensate the depletion of a person’s spiritual world. The compensation of this damage is arranged in Turkish Code of Obligations, and Turkish Civil Code in different articles. With this arrangement, a distinction is made for violated personal property and according to the distinction, emerging of non-pecuniary damage is defined.
In order to accept non-pecuniary damage in question, besides damage, negligence and casual connection, first there should be an unlawful legal act. As a result of this act, a person’s material personal belongings (physical integrity) can be violated or immaterial personal belongings (honor, dignity, name, picture, etc.) can be violated. In these cases, whether it is material or immaterial, a person’s loss from violation of personal property should be compensated.
Damage, Non-Pecuniary Damage, Personal Property, Physical Integrity, Breach.
I. Manevi Tazminat Talebinin Hukuksal Dayanağı
Zarar, en genel anlamıyla bir eksilmeyi ifade eder. Dar ve teknik anlamı itibarıyla ise, “kişinin mal veya şahıs varlığında meydana gelen kayıplar” olarak ifade edilir.1 Buna göre; hukuka aykırı eylem, ister mal varlığına ister şahıs varlığına yönelik olsun, kişinin maddi ve manevi açıdan uğradığı her kayıp, zarar olarak değerlendirilecektir.
Kişinin haksız eylem neticesinde, maddi kayıplarının yanı sıra, manevi cephesinde de büyük kayıplar meydana gelebilir. Bu durumda, kişinin ruhsal dünyasında ortaya çıkan acılar ve sarsıntılar manevi tazminata konu olur.2
Kişilik haklarının ihlalinde manevi tazminat talebinden, hem TMK m.25/3 hem de TBK m.56’da ve m.58’de söz edilmektedir.
