İhale Sözleşmelerinin Feshine İlişkin Uyuşmazlıklarda Görevli Yargı Yerinin Belirlenmesi Sorunu

Issue of Jurisdiction With Respect to Rescission of Public Procurement Contracts

Volkan SAMADİ


İdarenin sözleşmeleri içerisinde, kamu gücüne dayanılmaksızın akdedilen idarenin özel hukuk sözleşmeleri, idarenin özel hukuk kurallarına göre yaptığı sözleşmelerdir. Bu sözleşmelerin uygulanması sırasında çıkacak uyuşmazlıkların çözüm yeri kural olarak adlî yargı olacağından tâbi olacakları hukuk da; medenî hukuk, borçlar hukuku ve ticaret hukuku gibi özel hukuk kurallarıdır. Bu bağlamda; temel niteliği itibariyle bir özel hukuk sözleşmesi olan ihale sözleşmelerinin feshinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda da genel görevli yargı yerinin adli yargı yerleri olacağı da kuşkusuzdur. Buna karşılık, sözleşmenin feshi kararının alınmasına dayanak teşkil eden maddi olayın hukuki değerlendirilmesine bağlı olarak zaman zaman, sözleşme feshinden kaynaklı uyuşmazlıklarda idari yargı yerlerinin de görevli olması durumu ile karşı karşıya kalınmaktadır. Bu çalışmada, konuya ilişkin Uyuşmazlık Mahkemesi ve Danıştay kararları da irdelenmek suretiyle kamu ihale sözleşmelerinin feshinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda görevli yargı yerinin belirlenmesi sorunu irdelenecektir.

Kamu İhale Sözleşmeleri, Kamu İhale Hukuku, Sözleşmenin Feshi, Görevli Yargı Yeri, İdarenin Özel Hukuk Sözleşmeleri.

Private law contracts of administration are subject to prive law and in this context, the disputes which are arisen from private law contracts of administration are resolved in judicial courts. In this respect, the disputes that are arisen from rescission of a public procurement contract are resolved in judicial courts. On the other hand, when the ground of the rescission is an administrative action, this kind of disputes shall be resolved in administrative courts. In this study we will examine the issue of jurisdiction with respect to rescission of public procurement contracts in the light of case law.

Public Procurement Contracts, Public Procurement Law, Rescission of Public Procurement Contracts, Jurisdiction, Private Law Contracts of Administration.

I. İdarenin Sözleşmeleri İçerisinde “İdari Sözleşmeler” - “İdarenin Özel Hukuk Sözleşmeleri” Ayrımı

İdare, etkinliklerini çoğunlukla tek yanlı tasarruflarıyla yürütür. Ancak bazı etkinliklerini yürütebilmek için, özel hukuk kişileriyle karşılıklı irade açıklamak suretiyle oluşturdukları sözleşmelerden yararlanır. Bu bağlamda; idari tasarrufların genelde tek yanlı olduğu kabul edilmekle birlikte; idarenin, gerçek veya tüzel kişilerle karşılıklı irade beyanına dayanarak yapmış olduğu farklı nitelikteki sözleşmeler, öğretide, “idarenin sözleşmeleri” olarak adlandırılmaktadır. Bu sözleşmelerin bir kısmı özel hukuk kurallarına göre, bir kısmı ise idare hukuku kurallarına göre yapılır. Bu çerçevede de idarenin yapmış olduğu sözleşmeler ana olarak “idari sözleşmeler” ve “idarenin özel hukuk sözleşmeleri” olarak ikiye ayrılmaktadır¹.

İdari sözleşmeler, öğretide ve yerleşik Danıştay uygulamasında da ifadesini bulduğu üzere; kamu hizmeti ve yararına ilişkin, sözleşmenin bir tarafını teşkil eden idarenin öteki tarafa karşı kamu gücüne dayanan yetkiler kullanabildiği ve sözleşme konusu kamu hizmetini yürütmeye yetecek bir süreyi kapsayan sözleşmelerdir².

Buna karşılık, idarenin özel hukuk sözleşmeleri, idarenin eşit iradesiyle katıldığı; dolayısıyla diğer tarafa karşı üstün kamu gücünü dayanan yetkiler kullanmadığı ve özel hukuk kurallarına tabi olan sözleşmelerdir³.