Mesafeli Sözleşmeler

Distance Contract

Mustafa TOPALOĞLU

Mesafeli sözleşme, satıcı veya sağlayıcı ile tüketicinin eş zamanlı fiziksel varlığı olmaksızın, mal veya hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak oluşturulmuş bir sistem çerçevesinde, taraflar arasında sözleşmenin kurulduğu ana kadar ve kurulduğu an da dahil olmak üzere uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle kurulan sözleşmelerdir. Mesafeli sözleşmeler kurulmadan önce tüketicinin sözleşmenin niteliği ve unsurları ile ödeme yükümlülüğü altına gireceği konusunda bilgilendirilmesi gerekir. Tüketicinin sözleşme konusu malın tesliminden itibaren 14 gün içinde herhangi bir sebep göstermeden cayma veya geri alma beyanını kullanarak sözleşmeyi sona erdirme hakkı bulunmaktadır.

Mesafeli Sözleşme, Cayma Hakkı, İnternetten Satış, Elektronik Ödemeler.

Distance contract means any contract concluded between the trader and the consumer under an organised distance sales or service-provision scheme without the simultaneous physical presence of the trader and the consumer, with the exclusive use of one or more means of distance communication up to and including the time at which the contract is concluded. Prior to constituting distance contract the consumer should be informed about getting under the obligation of payment for the contract with its qualification and elements. The consumer may terminate contract in 14 days from the delivery of the good without any justification using their right to withdraw or restitution statement.

Distance Contract, Right of Withdrawal, Electronic Commerce, Electronic Payments.

A. TANIM VE KAPSAMI

Çağımızda satıcı ve sağlayıcıların tüketicilerle iletişim kurmalarını sağlayan çok değişik ve etkin yöntemler gelişmiş bulunmaktadır. Yaşanan toplumsal gelişmelerle birlikte teknolojik gelişmelerle haberleşme teknikleri ve internet kullanımının çoğalması bakımından satış teknikleri ve yöntemleri farklı şekilde yapılabilmektedir. Özellikle bilişim teknolojilerinin gelişmesiyle ortaya çıkan yeni pazarlama yöntemlerine “online shopping” denilmektedir¹. Bu yöntemlerden en çok kullanılanlardan birisi de mesafeli yöntemle yapılan sözleşme şeklidir. Satıcı ve sağlayıcıların karşı karşıya gelmemek suretiyle yapılan bu tür satışlarda Avrupa’da ve Türk Hukukunda tüketicilerin korunması gerektiği düşüncesi hasıl olmuştur. Tüm bu nedenler doğrultusunda Avrupa Birliğinde 20 Mayıs 1997 tarihinde mesafeli sözleşmelerde tüketicinin korunması isimli direktif çıkarılmıştır.

Mesafeli satış 4077 sayılı önceki TKHK‘da internet üzerinden yapılan satış olarak belirlenmiştir. 6502 sayılı TKHK’da 48. Maddesinde Mesafeli Sözleşmeler başlığı altında düzenlenmiş bulunan internet üzerinden yapılan alışverişlerde tüketicinin korunması hususu yer bulmuştur. 27.11.2014 Tarihli Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği ile TKHK’nin 48. Maddesinin 6. Fıkrası bir çok hususa yer vererek düzenlenmiştir. Özellikle, mesafeli sözleşmelere ilişkin uygulama usul ve esasları, kapsam dışı sözleşmeler, tüketicinin ve satıcı veya sağlayıcının hak ve yükümlülükleri, cayma hakkı, bilgilendirme yükümlülüğü, teslimat gibi bir çok konu belirlenmiştir. 6502 sayılı TKHK madde 48 ve Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde bu konularda ayrıntılı olarak düzenlemeler yapılmıştır.² Buna göre mesafeli sözleşme, “satıcı veya sağlayıcı ile tüketicinin eş zamanlı fiziksel varlığı olmaksızın, mal veya hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak oluşturulmuş bir sistem çerçevesinde, taraflar arasında sözleşmenin kurulduğu ana kadar ve kurulduğu an da dahil olmak üzere uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle kurulan sözleşmelerdir.”

Kanunun gerekçesine bakıldığında bu tanım aynı zamanda tüketicinin sadece mal veya hizmetler hakkında bilgi toplamak amacıyla bir satıcı veya sağlayıcının işyerini ziyaret etmesiyle beraber uzaktan bir iletişim aracı vasıtasıyla sözleşmeyi müzakere ettiği ve kurduğu durumları içine alır. Tüketici sözleşme hakkında herhangi bir müzakere yapmamakta ancak mağazayı ziyaret edip bilgi toplanmaktadır. Bahsi geçen durumun tam tersi olarak satıcı veya sağlayıcının işyerinde müzakere edildikten sonra uzaktan bir iletişim aracı kullanılarak kurulan sözleşme mesafeli sözleşme olarak kabul edilmesi mümkün değildir.