Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Madde 1475 Uyarınca Sorumluluk Sigortalarında Sigortalının Bildirim Yükümlülüğü

Insured’s Duty of Notification in the Liability Insurances Pursuant to Article 1475 Turkish Commercial Code, 6102 Numbered

Raziye AKSU

Bu çalışmada, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 1475. maddesinde düzenlenen sorumluluk sigortalarında sigortalının bildirim yükümlülüğü incelenmiştir. Sigortalı sorumluluğunu gerektirecek olayları, on gün içinde sigortacıya bildirmelidir. Bununla birlikte sigortalı, kendisine yöneltilen istemi, aksi kararlaştırılmadıkça, derhâl sigortacıya bildirmelidir. Bildirim yükümlülüğü sigorta sözleşmesi kurulduktan sonraki aşamaya ilişkin olup yazılı veya sözlü olarak yerine getirebilir. Sigortalı, yükümlülüğünü yerine getirmezse 1446’ncı maddenin ikinci ve üçüncü fıkra hükümleri kıyas yolu ile uygulanacaktır.

Bildirim Yükümlülüğü, Sorumluluk Sigortası, Sigortalı, Zorunlu Sorumluluk Sigortası, İsteğe Bağlı Sorumluluk Sigortası.

In this study, insured’s duty of notification in the liability insurances, which is arranged in 1475. article of Turkish Commercial Code, 6102 Numbered, was examined. The insured shall notify the insurer within ten days of those events that may give rise to its liability. In addition, the insured shall notify the insurer of any claim made against it immediately, unless otherwise agreed. The duty of notification is concerning the next stage after the ınsurance contract is established and it can be fulfilled in writing or orally. If the duty of notification is not complied with, the provisions of paragraphs (2) and (3) of Article 1446 shall apply by way of analogy.

Duty of Notifications, Liability Insurance, Insured, Compulsory Liability Insurance, Optional Liability Insurance.

GİRİŞ

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) ile, sorumluluk sigortaları ilk defa kanunda geniş bir şekilde düzenlenmiştir. Bu düzenlemelerden biri de, sorumluluk sigortalarında sigortalının bildirim yükümlülüğüne ilişkindir. Bu bağlamda çalışmanın konusu, “Bildirim Yükümlülüğü” madde metin başlıklı, TTK m. 1475’in incelenmesidir.

Çalışmada, öncelikle sigorta hukukunun genel ilkeleri ışığında bildirim yükümlülüğünü yerine getirmekle yükümlü kişilerin kimler olduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Buna göre, sigorta ettiren ve sigortalı kavramları ne demektir, TTK m. 1475’te yer alan sigortalı kavramı doğru kullanılmış mıdır gibi soruların yanıtları aranmıştır. Çalışmanın ikinci inceleme kısmı, bildirim yükümlülüğünün kapsamına ayrılmıştır. Bu bağlamda, bildirim yükümlülüğüne tâbi kişiler neleri, hangi sürede bildirmelidir gibi hususlara değinilmiştir. Üçüncü olarak, bildirimin, sigorta sözleşmesinin hangi aşamasında yapılması gerektiği belirlenmiştir. Bu belirlemeden sonra, bildirim yükümlülüğünün hukuki niteliği ve şekli incelenmiştir. Burada özellikle, yükümlülüğün hukuki niteliğinin bir borç mu, yoksa görev/külfet mi olduğu tartışılmıştır. Çalışmanın son kısmında, bildirim yükümlülüğünün ihlali halinde öngörülen yaptırımlar değerlendirilmiştir.

1. GENEL OLARAK

TTK’da sigorta türleri zarar sigortaları ve can sigortaları olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Sorumluluk sigortaları ilk grubun altında düzenlenmiştir. Sorumluluk sigortaları, sigorta ettirenin üçüncü kişilere karşı sorumluluğuna yol açan olaylar sonucu malvarlığının azalması rizikosunu güvence altına alır1. Sorumluluk sigortaları, isteğe bağlı ve zorunlu sigortalar olmak üzere ikiye ayrılır. Sigorta ettiren kanunen sigorta sözleşmesi yapmaya mecbur olmadığı halde sigorta sözleşmesi yapmışsa, bu sigorta türü, isteğe bağlı sigortadır. Buna karşın, sigorta ettiren kanunen sigorta sözleşmesi kurmak zorundaysa, bu, zorunlu sigortadır2. Kural olarak bir sigortanın isteğe bağlı olması esastır; ancak 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu (SK) m. 13 uyarınca Bakanlar Kurulu, kamu yararı açısından gerekli gördüğü hallerde zorunlu sigortalar ihdas edebilecektir3. Sorumluluk sigortalarının genel esaslarını düzenleyen hükümler, TTK m. 1473 ilâ 1482 arasında yer almaktadır. 1483 ve 1484. maddeler ise, zorunlu sorumluluk sigortalarına uygulanacak hükümleri düzenlemiştir.