Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Penoloji

Penology

Mustafa DOĞAN

İnsan ve toplum sosyal bilimlerin çalışma alanını oluşturmaktadır. Günümüzde, insanın bizzat kendisi ve sosyal ilişkileri, sosyal bilimlerin uzmanlaşmış dalları tarafından çalışılmaktadır. Sosyal bilimler içinde kriminoloji, viktimoloji ve penoloji ceza bilimleri olarak yer almaktadır. Penoloji'nin çalışma alanı cezalandırma ve ıslahdır. Bu çalışmada penolojinin tarihi ve bilimsel çalışma metodları üzerinde durulmuştur.

Suçluların tutuklanması veya ağır şekilde cezalandırılmasının onları bundan sonra suç işlemekten alıkoyacağı düşünülse de suçların çoğunun sabıkalı ve cezaevinde kalmış kişilerce işlenmesi gerçeği karşısında realitenin böyle olmadığı aşikârdır. Bu nedenle cezaların ne şekilde infaz edileceği ve infaz sürecinin nasıl yönetilmesi gerektiği konusu önem taşımaktadır. Penoloji, modern cezalandırma yöntemlerinin ve cezaevlerinin meşruiyetinin sağlanmasını konu alan bir bilim dalıdır. Unutulmamalıdır ki insanlık bir gün cezaevlerinden ve modern infaz usullerinden vazgeçerse, kendini bedeni cezaların kollarında bulması kaçınılmazdır.

Penoloji, Kriminoloji, Ceza Hukuku, Cezaevi, Denetimli Serbestlik, Hükümlü, Cezalandırma, Islah.

People and communities are main subjects of social sciences. Nowadays, human and their social relations are studied by the expertise branches of social sciences. Criminology, victimology and penology constitute the scope of criminal sciences that are specific areas of social sciences. Penology deals with both punishment and treatment of criminals. This study concentrates on the history of penology in its scientific methods.

In regards the conventional believes that arrest or heavy penalties can prevent the criminals commit other crimes and offenses, however many crimes are committed by ex-convicts who stayed behind bars. Therefore, the methods of penalty executions are rather important. Ponology deals with modern punishment methods, and seeks ways to legitimate prisons. It should not be forgotten that if humankind once abandons prisons and modern execution methods may encounter with corporal punishments instead.

Penology, Kriminology, Penal Law, Prison, Criminal, Inmate, Probation, Punishment, Rehabilitation.

GİRİŞ

Günümüz sosyal yaşamının en önemli problemlerinden biri hiç şüphesiz suç ve suçlulukla mücadeledir. Suç çeşitliliği ve mükerrer suçluluk her gün daha da artmakta, ceza infaz sisteminin maliyetleri de yükselmektedir. İnfaz sisteminin sorunlarına bilimsellikten uzak yaklaşılması nedeniyle, mükerrer suçluluk engellenememekte, cezaevi mevcudunu düşürmeye yönelik günübirlik mevzuat değişiklikleri nedeniyle cezaevlerine geri dönüş oranları dahi net bir şekilde ortaya konulamamaktadır. İnfaz sisteminin maliyetini düşürmeye yönelik tasarrufçu politikalar ise cezaevi yozlaşması olarak kendini derhal hissettirmektedir. Bunun yanında cezasızlaştırma hareketleri, açık ve örtülü af uygulamaları, cezanın caydırıcı etkisini ortadan kaldırdığı gibi toplumun ceza adalet sistemine olan güvenini de sarsmaktadır. Bu sorunlara sürdürülebilir ve kalıcı çözümler üretilmesi ancak çok yönlü ve bilimsel bakış açıları ile mümkündür.

Suçun tespiti, cezanın tayini ve infaz alanları ceza hukukuna dahil iken, Kriminoloji, Viktimoloji ve Penoloji gibi suç bilimlerinin doğuşu ile ceza hukukunun pek çok alanında uzmanlaşma ve derinlemesine çalışmalar yapılmıştır. Kriminoloji suçu ve suçluyu, viktimoloji mağduru tahlil ederken, infaz ve infazın başlıca aktörü olan hükümlü üzerinde çalışma görevini Penoloji üstlenmiştir.

Penoloji’nin temel çalışma alanı cezalandırma ve ıslahtır. Bir kişi bir suçun karşılığı olarak cezalandırılırken, aynı zamanda ıslahının mümkün olup olamayacağı hep tartışılmıştır. Cezalandırılanın doğrudan bedenine yönelen veya özgürlüğünden mahrum bırakma şeklinde uygulanan cezaların toplumun geri kalanı üzerindeki korkutucu ve caydırıcı etkisi her zaman öncelikli kabul görmüş bir husustur. Avrupa’da yaşanan aydınlanma dönemine paralel olarak cezalardaki insanileşme, suç ve suçlunun doğumuna etki eden sebeplerin çok yönlü ele alınması ve cezalandırmada kusur sorumluluğunun kabulü ile suçluların cezalandırılırken aynı zamanda ıslahlarının da sağlanması fikri kabul görmüştür. Cezaevlerinin mimarilerinde ıslahın verimliliğini artırma amacıyla farklı modeller denenerek ideale ulaşmaya yönelik çalışmalar halen sürmektedir. Tüm bu çabalara rağmen, hükümlülerin psikolojilerine olan olumsuz etkileri, mükerrerliğin pek çok ülkede düşürülememesi ve cezalandırma maliyetlerine ilişkin olumsuz veriler nedeniyle cezaevleri üzerindeki tartışmalar sürmektedir.