Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

İşçinin Sadakat Borcu

Employee’s Duty of Loyalty

Hande ALBAYRAK GÜL

Sadakat borcu temelini Türk Medeni Kanun’un 2. maddesinden almakta ve hizmet sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Türk Borçlar Kanunu’nun 396. maddesi tüm işçilere sadakat yükümlülüğü yüklemektedir. Hizmet sözleşmesi devam ettiği sürece, işçi işverenine karşı sadakatle davranmak zorunda olup bunun temelinde taraflar arasındaki karşılıklı güven yatmaktadır. Yine işçi, hizmet sözleşmesinin sona ermesinden sonra da sadakat borcuna ve güven ilkesine uygun davranmalıdır.Sadakat borcu, özen borcu, sır saklama borcu ve rekabet etmeme borcu gibi birçok borcu içeren çok önemli bir işçi borcudur. Özen borcu, işçiye işini yaparken özenli ve dikkatli davranma yükümlülüğü yükler. Sır saklama borcu kapsamında, işçi işi sırasında öğrenmiş olduğu işverene ait iş sırlarını kullanamayacak ve başkalarıyla paylaşmayacaktır. Bununla birlikte, işverenin de işçinin sır saklamasında haklı sebebi ve meşru menfaati bulunmalıdır. Sadakat borcu bağlamında, işçinin hizmet sözleşmesi devam ettiği sürece işvereni ile rekabet etmeme borcu vardır. İşçinin sadakat borcu bunlarla sınırlı değildir.Bu çalışmamızın amacı sadakat borcu bağlamında Türk Borçlar Kanunu 396. maddesini incelemektir.

Hizmet Sözleşmesi, Sadakat Borcu, Sır Saklama Borcu, Özen Borcu, Rekabet Etmeme Borcu.

Duty of loyalty arises from the employment contract and based on civil code of Turkey article 2. Turkish Code of Obligations article 396 imposes a duty of loyalty and fidelity upon all employees. During the employment contract, employee must act in loyalty to his employer because of the mutual trust between the parties. Furthermore the employees, must also act in trustworthiness and loyalty after the termination of the contract.Duty of loyalty is the most important duty of the employees which covers a lot of duties such as; duty of care, duty of confidentiality and duty of non-competition. Duty of care is imposed on the employee is to demonstrate all kinds of attention and due care for providing full performance while performing the job. Further the context of duty of confidentiality, employee must not use and share private information of the employee during and after the termination of the contract. In addition, employer has to have a justified reason and interest in order to keep secret the employment informations. Regarding the duty of loyalty, employee is under the duty of not to compete with the employer during the employement contract.The aim of our study to examine the provisions of the Turkish Code of Obligations article 396 regarding duty of loyalty.

Employment Contract, Duty of Loyalty, Duty of Confidentiality, Duty of Care, Duty of 
Non-Competition.

1. BÖLÜM

I. GİRİŞ

Sadakat, günlük hayatımızda olduğu kadar hukuk alanında da karşımıza çıkan, bazı hukuki ilişkilerin temelinde var olan, bu ilişkilerin yorumuna yardımcı olan ve bu ilişkilerde sonuç doğuran bir kavramdır. Temelini ahlaki unsurlardan alan bu kavram, toplum içinde insan davranışlarını düzenleyen ve uyulması devlet zoruna bağlanmış olan hukuk kurallarının, yer yer ahlak kuralları ile etkileşimi içinde bulunması sonucunda hukuka aktarılmış ve etik bir kavram olduğu kadar hukuki bir kavram olarak da ortaya çıkmıştır1. Hukuk alanında sadakat; sadakat borcu ya da sadakat yükümlülüğü tanımı ile karşımıza çıkmaktadır.

Temelini MK 2. maddesi bağlamında, dürüstlük kuralı ve güven ilişkisinden alan sadakat borcu, her sözleşme ilişkisinde farklı ölçü, şekil ve kapsamlarda, değişik oranlarda mevcuttur. Asıl borcun yanında yan borç olarak ortaya çıkan bu borç, hizmet sözleşmesi açısından çok önemlidir. Zira sadakat borcu sürekli borç ilişkilerinde ve karşılıklı edimler bir defalık edim teşebbüsüyle yetinilmediğinde daha vurgulu bir şekilde belirir. Bu tarz sözleşmeler, kural olarak arttırılmış bir sadakat bağı ile karakterize edilirler ve sözleşme sürekli bir bağlılığı amaçlamaya yöneliktir2. Yine güven ilişkisinden (MK md. 2) kaynak alan yan edim yükümleri ve davranış yükümlerinin, asli edim yükümünü de aşacak biçimde önemli yer tuttuğu sürekli sözleşme tipleri bu anlamda güven ilişkisinin en açık uygulama alanıdır3. Hiç kuşkusuz ki, hizmet sözleşmesi, borç ilişkisi yanında sözleşen tarafların karşılıklı güvenine dayanan sözleşmelerin içinde en önemlisidir4. Sadakat olmadan güven sağlanamayacağından, hizmet sözleşmesi açısından sadakat kavramı mihenk taşı görevi görmektedir.

İşçi ile işveren arasında kişisel ilişki kuran hizmet sözleşmesi, işçiyi işi özenle yapmasından öte, iş ilişkisi süresince ve bazı durumlarda iş ilişkisinden sonra da işverene karşı, dürüstlük ve sadakat ilkelerine uygun davranmakla yükümlü kılmakta, işvereni de aynı ilkeler doğrultusunda işçiyi gözetme borcu altına sokmaktadır5Taraflar arasındaki sadakat bağı İş Hukukunda bu şekilde kendini göstermektedir6. İşçinin sadakat borcu ile işverenin gözetme borcu arasındaki ilişki, her iki borcun hizmet sözleşmesinin sadece maddi değeri olan edimleri değil işçinin kişiliğinin tanınması sonucu olarak işçi ve işveren arasındaki kişisel ilişkilerle ilgili olmasından kaynaklanmaktadır7. Yine gözetme borcu ve sadakat borcu İş Hukuku alanında prensip olarak benimsenmiş, olumlu ve olumsuz bir tarzda beliren bazı yükümlülükleri içermektedir. Bu sebeple bu iki borcun topluluk içinde uyum halinde olduğunu söylemek mümkündür8.