Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Sürastarya Parası ile Gecikme Zararları Kavramlarının Türk ve İngiliz Hukuk Sistemleri Bakımından Karşılaştırılması

Comparisation of Demurrage and Damages for Detention under Turkish and English law Systems

Türk Hukuku’nda sürastarya ücretinin mahiyeti doktrinde ağırlıklı olarak kabul edilen görüş uyarınca taşıyanın gemiyi yükleme veya boşaltma limanında fazladan bekletmesinin karşılığı olarak ödenen bir ücrettir. Bununla birlikte Ticaret Kanunu’nun bazı maddelerinde “sürastarya ücreti/parası” terimi sözleşmeden doğan bir ücret anlamının dışında “kanunda öngörülen asgari tazminat miktarı” anlamında da kullanılmaktadır. Kanun’un bazı maddelerinde “tazminat” anlamında kullanılan sürasatarya ücreti/parası teriminin İngiliz Hukuku’ndaki gecikme zararları kavramı ile benzerlik arzedip arzetmediği meselesi makalemizin konusunu teşkil etmektedir. Bu amaçla çalışmamızda, Türk Hukuku’nda sürastarya kurumu, niteliği ve gecikmeden doğan zarar kavramları ile ilgili düzenlemeler ele alınacak, böylelikle kavramların İngiliz Hukuku’ndaki anlamları ile Türk Hukuku’ndaki anlamları arasındaki farklar ve benzerlikler ortaya konmaya çalışılacaktır.

Bekleme Süreleri, Sürastarya, Gecikmeden Doğan Zararlar.

The largely accepted view in the jurisprudence of Turkish Law is that demurrage fee is essentially paid in exchange for the carrier keeping the ship at the loading or discharging port in excess of the designated lay time. However certain articles of the Turkish Commercial Code use the term “demurrage charges” as “the minimum amount of damages specified in the law” in addition to its meaning of a contractually arising charge. The question of whether demurrage charges, which is used in certain articles of the Law to mean “damages” is similar to the concept of damages for detention/unliquidated damages under English Law is the subject of our article. To this end, we review the legal framework pertaining to demurrage, its nature and damages for detention, thereby aiming to review the differences and similarities between the meanings of such concepts under Turkish and English Law.

Laytime Provisions, Demurrage, Damages For Detention, Unliquidated Damages, Liquidated Damages.

GİRİŞ

Navlun sözleşmesinin icrasında önemli safhalardan olan yükleme ve boşaltmada iki çeşit süre vardır. Bunlardan birincisi, kanundan doğan ve her yükleme ve boşaltmada mutlaka söz konusu olan starya süresi dediğimiz yükleme ve boşaltma süresi, diğeri ise akdi süre olarak nitelendirilen ve taraflarca navlun sözleşmesi ile kararlaştırılan sürastarya süresidir1. Sürastarya süresinin özelliği, bu süreyi kullanması durumunda taşıtanın taşıyana bir ücret ödemekle mükellef olmasıdır. Sürastarya süresi ve ücreti, navlun sözleşmesi çeşitlerinden sadece çarter sözleşmesinde ve bunun sefer (yolculuk) üzerine yapılan çeşidinde söz konusu olmaktadır2.

Türk Hukuku’nda sürastarya ücretinin mahiyeti doktrinde ağırlıklı olarak kabul edilen görüş uyarınca taşıyanın gemiyi yükleme veya boşaltma limanında fazladan bekletmesinin karşılığı olarak ödenen bir ücrettir3. Sürastarya borcunun doğması için sadece taşıtanın navlun sözleşmesinden doğan hakkını kullanması, yani geminin sürastarya süresi zarfında beklemesini talep etmesi yeterlidir4. Burada taşıtanın kusurlu olması, sözleşmeyi ihlal etmesi söz konusu olmadığı gibi taşıyanın da bu sürede geminin beklemesi yüzünden herhangi bir zarara uğramış olması şart değildir5.