Hukuk Tarihimizde Mevzuat Ayıklama ve Süpürge Kanular Geleneği Oluşturmak

Şeref İBA

ÖZET:

Yasama tarihimizde, 27.10.1988 tarihli ve 3488 sayılı "Uygulanma İmkânı Kalmamış Olan Kanunların Yürürlükten Kaldırılması Hakkında Kanun" tarihsel öneme sahip kayda değer bir hukuk reformu niteliği taşımaktadır. Bu bağlamda, yaklaşık 20 yıl aradan sonra çıkarılan 26.4.2007 tarihli ve 5637 sayılı "Uygulanma İmkânı Kalmamış Bazı Kanunların Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun", ikinci bir mevzuat sadeleştirme reformu niteliği taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler: Süpürge Kanun, Uygulama İmkanı Kalmamış Kanun, Mevzuat Derleme ve Ayıklama Çabaları.

Kanun da, aslında bir çerçeve mevzuat türüdür. Bu çerçevenin içi, daha alt kademedeki hukuk normlarıyla doldurulur. Tam da bu noktada, toplumsal yapıların ve ilişkiler ağının etkisi başlar. "Kanunlar var, uygulamaları yok; uygulamalar var, kanunları yok." şeklindekiçarpıcısöylem, bu duruma vurgu yapmaktadır. Toplumsal sorunlara sadece yasalarla çözüm üretilebilirmiş gibi yaygın bir yanılgının yerleşmeye başlaması, kanun trafiğini artıran başlıca faktördür. Yaşamın hemen her alanını kanunla düzenleme ve bunları günün koşullarına göre yeniden değerlendirme ve gözden geçirmeye soyunan dünya parlamentoları, giderek birer "kanun üretim fabrikası" görünümüne bürünme eğilimindedir.

Türkiye'de kanunların nümerik düzeni olmadığından, toplam kanun sayısını bulmak için en son çıkarılan kanunun numarasına bakmak yeterli değildir. 23 Nisan 1920'de toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisi, "1" numaralı kanunu 24 Nisan 1920'de çıkarmıştır. Bu tarihten 27 Mayıs 1960'a kadar çıkarılan kanun sayısı, 7480'dir. 27 Mayıs 1960 askeri rejim döneminde yeni Meclisin toplanmasına kadar geçen sürede Milli Birlik Komitesi ve Kurucu Meclisçe 375 kanun çıkarılmıştır. 25 Ekim 1961 tarihinde yeniden 1’den başlatılan kanun numarası bugün için 5809’a ulaşmıştır.¹ Dolayısıyla da, TBMM’nin kuruluşundan 10.11.2008 tarihine kadar toplam 13664 kanun çıkarılmıştır. Yaklaşık 88 yaşındaki TBMM, yılda ortalama 154 kanun üretmektedir. Şu halde, Türkiye'de belli bir kanundan söz edilirken mutlaka tarihinin ve kanun başlığının birlikte belirtilmesi gerekmektedir.²