Türk Hukukunda Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Özellikleri

Aspects of Compensation for Loss of Support in Turkish law

Sorumluluk hukukunun en çok uygulama alanı bulan hükümlerinden biri de, destekten yoksun kalma tazminatına ilişkin Türk Borçlar Kanunu'nun 53/3 hükmüdür. Özellikle, sıklıkla karşılaşılan ve bir kısım ölümle sonuçlanan trafik ve iş kazalarından açılan davalarda, mahkemelerin, destekten yoksun kalma tazminatına ilişkin taleplerle karşılaştıkları görülmektedir. Bu çalışmanın amacı da, çok sık uygulama alanı bulan Türk Borçlar Kanunu'nun 53/3 hükmünün incelenerek, destekten yoksun kalma tazminatının niteliğini etraflıca ele almaktır.

Destek, Destekten Yoksun Kalma, Tazminat, Sorumluluk, Borçlar Kanunu.

One of the rules of liability law that finds the widest area and scope of application in Turkey is the article 53/3 of Turkish Code of Obligation about the compensation for loss of support. It has been observed that courts are faced with demands for compensation for loss of support especially in cases involving labour or car accidents with casualties, which are relatively frequent. The aim of this study is to investigate the article 53/3 of Turkish Code of Obligation and accordingly discuss the aspects of the compensation for loss of support in detail.

Support, Loss of Support, Compensation, Liability, Code of Obligation.

GİRİŞ

Ölüm olayı, trafik kazası, iş kazası, meslek hastalığı gibi genelde bir sorumluluk olayıdır. Sorumluluk hukukunda prensip, sadece doğrudan maruz kalınan zararların giderilmesidir. İnceleme konumuz olan destekten yoksun kalma tazminat istemleri ise, bu sorumluluk hukukundaki genel kaidenin bir istisnasını teşkil etmektedir¹.

Haksız bir fiilden yalnız ondan doğrudan doğruya zarar görenler tazminat isteyebilecekleri halde, bu kuralın iki istisnasını kanun hükme bağlamıştır. Bunlardan ilki ağır bedensel zarar veya ölüm halinde, zarar görenin veya ölenin yakınlarının manevi tazminat TBK. Md. 56/2, diğeri de ölüm halinde, bakanın yardımından yoksun kalanların isteyebilecekleri maddi tazminat halidir².

Destekten yoksun kalma istemi, nitelik itibariyle maddi bir tazminattır³. Maddi zararların, prensip itibariyle, aynen tazmin edilmeleri mümkündür. Fakat cismani zararların aynen tazmini mümkün olmadığından, destekten yoksun kalma zararlarının aynen tazmini mümkün değildir. Destekten yoksun kalma tazminat meselesi daha ziyade, bir tatmin ve telafiden ibarettir⁴. Destekten yoksun kalma zararında, desteğin yaptığı yardımla aynı tür ve miktarda destek sağlanması için, zarar sorumlusunun yükümlü kılınması, aslında bir aynen tazmin olarak düşünülebilir. Mesela, ölen, çiftçi olduğu takdirde, yine çiftçi olan tazminat borçlusunun, aynı erzakı vermekle yükümlü kılınması, mümkündür. Fakat bu gibi istisnai durumlarda da aynen tazmine hükmedilmesi tercih edilmemelidir⁵.