Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Sulh Ceza Hâkimliklerinin 1982 Anayasası Açısından Konumları

Positions of Magistrate Judges According to the 1982 Constitution

R. Cengiz DERDİMAN

Türk ceza adalet sisteminde, 6545 sayılı Kanun'la sulh ceza mahkemelerinin kaldırılmış ve yerlerine suçun soruşturma evresinde gerekli kararları vermek için görev yapmak üzere "sulh ceza hâkimlikleri" kurulmuştur. Anayasa Mahkemesi bu düzenlemelerin Anayasaya aykırı olduklarına ilişkin itirazları reddetmiştir. Buna rağmen, Anayasa Mahkemesi kararının da gözden geçirilmesi sonucunda, yeni yapılanmanın bir kısım sebeplerle halen Anayasaya aykırı olduğu değerlendirilmektedir.

Sulh ceza hâkimliklerinin "mahkeme" olmamaları veya bu adla kurulmamış olmaları; sulh ceza mahkemeleri ile sulh ceza hâkimlikleri arasında görev değişikliği bakımından sonucu etkileyecek fark olmaması; buna rağmen kaldırılan sulh ceza mahkemeleri bünyelerinde görevli hâkimlerin başka yerlere tayin edilmeleri ve yeni sulh ceza hâkimliklerine de ayrı yerlerden hâkim atanması; yeni kurulan sulh ceza hâkimliklerinin kuruluş tarihinden evvelki uyuşmazlıklara ve itirazlara bakmaları Anayasaya aykırılığa ilişkin somut birkaç örnektir.

Hukuk devleti olan Türkiye'de, temel hak ve hürriyetlerin en önemli teminatlarından birisi olan yargının bağımsızlığı sağlanmış ve bu teminat altına alınmış olsa bile, ki öyledir, bunları işlevsizleştirecek yöntemlerden de kaçınılması gerekmektedir. Çünkü aksi hal temel haklar için öngörülen güvencelerde aşınma tehlikesine ilişkin endişelere yol açabilir. Hukuk devletinde hukuk ve temel haklar güvenliğinin sağlanması için her şeyden önce, bu güvencelerin ihlâl edildiğine ya da edileceğine ilişkin endişelerin bertaraf edilmesi gerekir.

Anayasa, Sulh Ceza Hâkimlikleri, Mahkeme, Kanunî Hâkim Teminatı, Hâkim Bağımsızlığı.

Magistrate's Courts have been abolished with Law Code No. 6545 and instead of that "Magistrate's Judges" have been established to give the required decisions during the investigation phase in the Turkish criminal justice system. The Constitutional Court has refused the appeal regarding these arrangements because they are unconstitutional. However, as a result of the Constitutional Court's decision to be reviewed, for some reasons that are still a part of the new structure is considered unconstitutional.

Few concrete examples of the unconstitutionality of the criminal judge: The criminal judge of the "court" may or may not be established by that name; between magistrate courts and magistrate judge task no difference that influence the result in terms of changes; nevertheless duty judges in removed magistrate courts maybe assigned to other locations and the appointment of judges from a separate for the new magistrate judge; the newly established magistrate judge is to look at date of establishment of the previous disputes and objection.

The rule of law in Turkey, even if the independence of the judiciary is one of the most important guarantees of the fundamental rights and freedoms is ensured, which it is, it should be avoided from the methods which can make these non-functional. Because, otherwise it would determine the concerns regarding the damages about guarantees of the fundamental rights. To ensure the safety of law and fundamental rights in the rule of law, first of all, concerning the violation of these guarantees must have been eliminated.

Constitution, Judges and Magistrates' Court, Court, the Legal Guarantee of Judges, Independence of Judges.

GİRİŞ

5235 sayılı "Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun"da 6545 sayılı kanunla yapılan değişiklik ve düzenlemelerle sulh ceza mahkemeleri kaldırılmış, yerlerine "kanunların ayrıca görevli kıldığı hâller saklı kalmak üzere, yürütülen soruşturmalarda hâkim tarafından verilmesi gerekli kararları almak, işleri yapmak ve bunlara karşı yapılan itirazları incelemek amacıyla sulh ceza hâkimli(kleri) kurulmuştur." CMK'da meselâ itiraz konusunda olduğu gibi, önceki hükümlerin sulh ceza hâkimliklerine göre uyarlanması ve düzenlenmesi cihetine gidilmiştir.

Bu konuyla ilgili olarak Anayasaya aykırılıktan bahisle 2 ayrı sulh ceza hakimliğince yapılan itiraz Anayasa Mahkemesince reddedilmiştir.

Bu makalede, yukarıda anılan yeni yapılanmanın Anayasal boyutları tartışılmakta, Anayasaya aykırı tarafları değerlendirilmeye çalışılmaktadır. Bu çalışma konuyu, Anayasa Mahkemesi kararını da eleştirel kapsamda ele alarak incelemektedir. Deyim ya da kelime kısaltmaları bu makalenin sonunda bulunmaktadır.