Yaşlılık Aylığının Koşulları

Terms of Old Age Pension

Derya Başak MEDENİ

Yaşlılık sigortası uzun vadeli sigorta kollarının en önemlisidir. Sigortalı çalışanın belirli bir yaşı tamamlaması sonucu çalışma gücünde azalma olur ve gelir kaybına uğrar. Bu gelir kaybını gidermek amacıyla sosyal güvenlik hukukumuzda yaşlılık sigortası düzenlemesine yer verilmiştir. Sigortalı çalışana yaşlılık sigortasından sağlanan yardımlara 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda yer verilmiştir.

Bu çalışmamızda 5510 sayılı Kanun’daki yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları ve yaşlılık aylığı koşullarını etkilemeyen nedenler üzerinde durulacak ve yaşlılık aylığı hakkında 5510 sayılı Kanun yürürlüğe girmeden önce ve yürürlüğe girdikten sonraki dönemler ayrı ayrı incelenecektir.

Yaşlılık Sigortası, Sosyal Güvenlik, İşçi, Memur, Bağımsız Çalışan, Doğum Borçlanması.

Disability insurance is the most important long-term insurance branches. The age of the insured employee to complete a specific result in a loss of power operation and suffers a loss of income. This embodiment of the loss of income in order to eliminate social security disability insurance are included jurisprudence. Old-age insurance benefits provided to the insured employee Social Security and General Health Insurance Law of 5510 are presented.

In this study, 5510 the Law shall not affect the terms of old-age pension old-age pension entitlement conditions and causes, and old-age pension will focus on the entry into force of Law No. 5510 on the periods before and after the entry into force will be examined separately.

Disability Insurance, Social Security, Worker, Officer, Independent Working, Birth Borrowing.

I. YAŞLILIK KAVRAMI

Yaşlılık sigortası ülkemizde ilk olarak 01.04.1950 tarihinde 5417 sayılı İhtiyarlık Sigortası Kanunu¹ ile gündeme gelmiştir. 04.02.1957 tarihinde kabul edilen 6900 sayılı Maluliyet, İhtiyarlık ve Ölüm Sigortaları Kanunu² konuyu tekrar ele almış ve yeni düzenlemeler getirmiş ve 55. madde ile 5417 sayılı Kanunu yürürlükten kaldırmıştır. Daha sonra 17.07.1964 tarihinde 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu³ yürürlüğe girerek yaşlılık sigortasını 59-64. maddelerde ele almış ve 141. maddesiyle 6900 sayılı Kanunu yürürlükten kaldırmıştır. Son olarak yaşlılık sigortası 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda⁴ düzenlenmiş ve 106. maddesiyle 506 sayılı Kanunun bazı maddeleri hariç olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.

5510 sayılı Kanun yürürlüğe girmeden önce farklı statüdeki çalışanların sigortalılığı birbirinden tamamen ayrı mevzuatlarla sağlanıyordu. 5510 sayılı Kanun ile tüm sigortalı çalışanların sosyal güvenliği bazı istisnalar dışında tek çatı altında düzenlendi. İş sözleşmesiyle çalışanlar 4/I (a) kapsamına, 1479 sayılı Kanun kapsamındaki kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar 4/I (b) kapsamına ve 5434 sayılı Kanun kapsamındaki kamu görevlileri 4/I (c) kapsamına alınmıştır. 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden sonra devlet memuru olarak çalışmaya başlayanlar bu kanun kapsamına alınmışken, 5510’dan evvel devlet memuru olanlar hala 5434 sayılı Kanuna tabidirler.

Yaşlılık sigortası da geçmişte bağımsız çalışanlar için 1479 sayılı Kanunda, iş sözleşmesiyle çalışanlar için 506 sayılı Kanunda ve kamu görevlileri için ise 5434 sayılı Kanunda düzenlenmişti. Günümüzde kamusal sosyal güvenlik sistemleri için çok önemli bir gider kalemi olan yaşlılık sigortası hükümlerinin hepsi 5510 sayılı Kanunda bir araya getirilmiştir.