Azerbaycan Hukukunda Fikri ve Sınai Mülkiyet Haklarının Korunması

Intellectual and Industrial Property Rights Protection in the Azerbaijani Law System

Mübariz YOLÇİYEV

Azerbaycan hukukunda fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunması Azerbaycan Cumhuriyetinin katılmış olduğu uluslararası anlaşmalar ile temin edildiği gibi, milli mevzuatta yapılan düzenlemeler ile de temin edilmektedir. Zira, bağımsızlığını ilan ettikten sonra Azerbaycan serbest piyasa ekonomisini benimseyen hukuk devleti olduğunu tüm dünyaya duyurduğu gibi özellikle 1995 yılından sonra fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunması meselesini bir “hukuk politikası” haline getirmiştir. Bu tarihten sonra fikri ve sınai mülkiyet haklarıyla ilgili olarak milli mevzuat kabul edilmeğe başlanıldığı gibi, birçok devletle ikili anlaşma yaparak ve bu alandaki çok taraflı uluslararası anlaşmaların büyük ekseriyetine de katılarak bu politikada ısrarlı olduğunu tüm dünyaya göstermiştir. Hemen belirtmemiz gerekir ki, A.C Anayasası`nın 151. maddesine göre, “Azerbaycan’ın katıldığı uluslararası anlaşmaların Anayasa ve referandum yoluyla kabul edilen kanunlar istisna olmakla diğer kanunlardan üstün olduğunu, başka bir ifade ile Azerbaycan’ın katıldığı uluslararası sözleşme hükümleri ile milli kanun hükümleri farklı olduğu halde uluslararası sözleşme hükümlerini uygulanacağını kabul etmiştir”.

Azerbaycan, Telif, Patent, Faydalı Model, Tasarım, Marka, Ticari Sır, Selleksiya, Entegre Devre.

Intellectual and industrial property rights protection in the Azerbaijani law system is provided by the national regulatory arrangements and international agreements to which the Republic of Azerbaijan is party. Indeed, after declaring independence, Azerbaijan announced that it is a constitutional state with free market economy. Especially after 1995, Azerbaijan made the issue of the protection of intellectual and industrial property as "legal policy". After this date, the national legislation on intellectual and industrial property rights have begun to be accepted, in the meanwhile making bilateral agreements with so many countries Azerbaijan participated in the great majority of the multilateral international agreements in this field and have shown to whole world that that it is purposeful in this policy. It should be mentioned that, in accordance with Article 151 of the Constitution A.C, exception of the Constitution and the laws adopted by referendum, international agreements to which the Republic of Azerbaijan was party is superior to other laws. In other words, although with the provisions of international conventions that Azerbaijan joined is different to provision of national law, Azerbaijan adopted the implementation of provisions of the international convention.

Azerbaijan, Copyrights, Patents, Utility Models, Designs, Trademarks, Trade Secrets, Integrated Circuit.

GİRİŞ

İnsanoğlu her hangi bir çalışma, özellikle fikri çalışma sonucu ortaya koyduğu eserden doğal olarak faydalanma isteği içinde bulunmaktadır. Bu istek doğrultusunda o, esrine sahip çıkmak ve onu korumak için değişik hukuki araçlardan yaralanma ihtiyacını da her zaman duymaktadır. Kaydedilen ihtiyacın karşılanabilmesi için ülkeler milli mevzuatlarında eser sahibinin haklarını koruyacak düzenlemeler getirdiği gibi, uluslararası anlaşmalara da katılma yolu ile bu ihtiyacı temin etmeğe çalışmaktadır. Bilindiği gibi fikri ve sınai mülkiyet hakları 1883 tarihli Paris Konvansiyonu ve 1886 tarihli Bern Konvansiyonu ile iki tarafa ayrıldığı halde, WİPO`nun kuruluş anlaşması olan 1967 Stokholm anlaşması ise bu hakları iki sınıfta toplamak yerine onları 2. maddede altı temel grup altında ele almaktadır:

Bundan başka GATT Müzakereleri sonucunda yapılan “WTO Kuruluş Anlaşması” ve eki “Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması” (TRIPS) ile bu hakların geleneksel olarak ikiye ayrıldığını tekrarlanmıştır. İlgili anlaşmaya göre,

Sınai mülkiyete ilişkin haklar da genellikle iki alanda incelenmektedir.