Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Türk Borçlar Kanunu’nda Yer Alan ve Satış Sözleşmesinde Alıcının Ayıba Bağlı Seçimlik Haklarını Sınırlayan Hükümlerin Tüketici Satışlarında Uygulanabilirliği

The Applicability of Provisions of Turkish Obligation Code in Consumer Sales that Restricted Elective Rights of Buyer in Sale Contract due to Defect

Gülşah VARDAR HAMAMCIOĞLU

Tüketici Hukuku’nda yer alan ve ayıplı satış halinde tüketicinin haklarını düzenleyen hükümler ile Türk Borçlar Kanunu’nda** yer alan ve ayıplı satış halinde alıcının haklarını düzenleyen hükümler bazı açılardan birbirinden farklıdır. Yine Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan ve satıcının seçimlik haklarını sınırlayan bir takım hükümlere Tüketici Hukuku’nda rastlanmaz. Bu çalışmanın yapılma amacı da Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan ve satış sözleşmesinde alıcının ayıba bağlı seçimlik haklarını sınırlayan hükümlerin Tüketici Hukuku’nda uygulanabilir olup olmadığının ortaya konulmasıdır.

Ayıp, Seçimlik Haklar, Sözleşmeden Dönme, Onarım Hakkı, Bedel İndirim Hakkı, Yenisiyle Değiştirme Hakkı, Satış Sözleşmesi.

Provisions of Consumer Protection Law that are systemized the rights of consumer in case of defective sale, are in some ways different from provisions of Turkish Code of Obligation that are systemized the rights of buyer. But provisions of Turkish Code of Obligation that restrict elective rights of buyer are not observed in The Consumer Protection Law. The purpose of this study is also to express the applicability or not applicability of provisions of Turkish Code of Obligation that restrict the elective rights of buyer in law of consumer.

Defect, Elective Rights, Resolution of Contract, Right of Remediation, Right of Reduction of Price, Right of Replacement of the Defective Thing, Contract of Sale.

GİRİŞ

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun1 (Bundan sonra “6502 sayılı Kanun” olarak anılacaktır) 28.11.2013 tarihinde Resmî Gazetede yayınlanmış olup Kanun’un 88. maddesi uyarınca Kanun yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra, yani 29.5.2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 6502 sayılı Kanun, bazı hususlarda 4077 sayılı eski Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a2 (Bundan sonra “4077 sayılı Kanun” olarak anılacaktır) nazaran farklı hükümler içermektedir. 4077 sayılı Kanun’da ayıba bağlı hakların kullanılması bakımından kural olarak bir sınırlama yoktu, eş söylemle bu kanun uyarınca ayıplı satış halinde tüketici seçimlik haklarından dilediğini seçme imkânına sahipti. 6502 sayılı Kanun’da da açık bir şekilde hakların kullanılması bakımından bir sınırlama öngörülmüş olmasa da 6502 sayılı Kanun’un 11 ve 15. maddelerinde 4077 sayılı Kanun’dan farklı bir takım hususlar düzenlenmiştir. Diğer yandan 6502 sayılı Kanun’da açıkça yer almasa da bir takım sınırlamaların gerekli olup olmadığı ve yapılıp yapılamayacağı üzerine düşünülmelidir.

Çalışmamızın ilk bölümünde, 6502 sayılı ve 4077 sayılı Kanun’ların ayıp halinde tüketiciye tanıdığı seçimlik haklara, bu hakların hukukî niteliklerine, Türk Borçlar Kanunu ve Avrupa Birliği Yönergesi ile karşılaştırmalı olarak yer verilecektir. İkinci bölümde ise Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan ve ayıplı satış halinde alıcının haklarını sınırlayan hükümlere yer verilerek, bu sınırlamaların Tüketici Hukuku bakımından uygulanabilir nitelikte olup olmadığı değerlendirilecektir.

I. TÜKETİCİNİN AYIPTAN DOĞAN SEÇİMLİK HAKLARI

6502 sayılı Kanun m.11’de alıcının satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme, satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim, aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını ve imkân varsa, satılanın ayıpsız bir mislî ile değiştirilmesini isteme hakları düzenlenmiştir. Yine aynı hükümde, tüketicinin bu haklardan birini kullanabileceği, satıcının tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlü olduğu düzenlenmiştir. 4077 sayılı Kanun m.4’de ayıplı satış halinde tüketicinin bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız mislîyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahip olduğu, yine satıcının tüketicinin tercih ettiği talebi yerine getirmekle yükümlü olduğu düzenlenmişti.