Yargılamanın Yenilenmesi Muhakemesi
Feridun YENİSEY
olağan üstü kanun yolu, Hocamızın 1968 yılında yazdığı temel eserden bu yana çeşitli araştırmalara konu teşkil etmiş, fakat 2010 yılında Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yolunun kabul edilmesi ve 2014 yılında Ceza Muhakemesi Kanununda koruma tedbirleri ile ilgili olarak yapılan değişiklikler neticesinde, büyük önem kazanmıştır.
Biz bu incelemede, Ceza Muhakemesi Kanununun 311 ve devamı maddelerinde düzenlenen yargılamanın yenilenmesi muhakemesinin yürüyüşünü, ana hatları ile ortaya koyarak, bu gibi yasal değişikliklerin yargılamanın yenilenmesine etkisi üzerinde duracağız.
Yargılanmanın Yenilenmesi, Hukuka Aykırı Deliller.
I. YARGILAMANIN YENİLENMESİ YOLUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ
Kanun yolu, muhakeme hukuku dallarının ortak konularındandır. Kesinleşen kararlardaki aykırılıkları gidermek için kabul edilen yollara olağanüstü kanun yolu adı verilir.2
Bunlar soruşturma ve kovuşturma evrelerinin tekrarlanmasını gerektirip gerektirmediğine göre ikiye ayrılır. Soruşturma evresinin tekrarlanmasını gerektirebilen olağanüstü yol, “muhakemenin dirilmesi”3 dediğimiz CMK 173 dür. Ceza Genel Kurulu’nun Yargıtay hâkimlerini yargılarken yaptığı olağanüstü muhakeme olan “muhakemenin tekrarlanması”4 da soruşturmanın tekrarlanmasını gerektirebilir. Kovuşturma evresinin tekrarlanmasını gerektirebilen yol ise, “yargılamanın yenilenmesidir”5 (CMK 311 vd).
Bu üç yolda aykırılığı giderme “yenileme”6 ile olur, yani eski yargı kaldırılır, yerine bir yargı konur. Onun için bu üç yola “yargının yenilenmesi” ortak adı verilebilir. Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru üzerine tespit edilen ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için 2010 yılında kabul edilen “yeniden yargılama yapma” yolu ise, bunlardan farklıdır. Bu konu aşağıda açıklanmıştır.
