Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Maskirovka: Rusya’nın Ukrayna’ya Müdahalesinin Yöntem ve Hukuki Gerekçelendirmelerinin İncelenmesi

Bleda R. KURTDARCAN

27-28 Şubat tarihlerinde Kırım’da aniden ortaya çıkan kimliği belirsiz, silahlı ve yüksek derecede örgütlü gözüken kişiler, yaptıkları baskın ve yürüttükleri koordine harekâtlarla bu bölgenin etkin denetimini ellerine geçirmiş ve burada konuşlu Ukrayna silahlı kuvvetleri ve kolluk güçlerini kendi tesislerinde tecrit etmişledir. Üzerlerinde herhangi bir aidiyet işareti taşımayan ve fakat donanımları ve harekât tarzlarıyla Rus elit kuvvetlerine ait olduğu tahmin edilen bu silahlı gruplar, Rusya Federasyonu Başkanı tarafından açıkça Rus silahlı kuvvetler birlikleri oldukları kabul edilinceye kadar geçen yaklaşık 1,5 aylık sürede neredeyse bir bilinmezlik ve şüphe örtüsü altında hareket etmiş ve Rusya Federasyonu’na yönelik uluslararası tepkilere karşı bir kalkan teşkil etmiştir. Nisan ayının ortasında Doğu Ukrayna’da patlak veren ayaklanma ve kamu binalarını işgal eylemleri, Rusya’nın Ukrayna’ya müdahalesinde başvurduğu yeni bir örtülü harekât olarak değerlendirilmiştir. Ancak bu sefer araç değişmiş, örtülü harekâtı yürüten düzenli ordu birliklerinden ziyade Rusya Federasyonu Hükümeti ile bağları pekâlâ inkâr edilebilir olan Rus Kazak Toplulukları kullanılmış gibi gözükmektedir. Kriz boyunca Rusya bir yandan sahadaki olgularla olan bağlarını reddetmiş, diğer yandan da sahadaki olguların kendisine atfedilmesi halinde bunların uluslararası hukuka uygunluğu ve meşruluğunu kanıtlamaya yönelikmiş gibi gözüken farklı argümanlar dile getirmiştir. Hukuki ve siyasi seviye ile sahadaki olgular açısından yaratılan bu muğlaklık, Rusya tarafından Sovyet döneminin hasmı yanıltmaya yönelik Maskirovka stratejisinin benimsendiğini ve hatta bu stratejinin uygulanmasına yönelik bir başyapıtın sahneye konulduğuna işaret etmektedir.

Ukrayna Krizi, Kırım, Rus Müdahalesi, Rusya’nın Argümanları, Maskirovka, Örtülü Operasyonlar, Dolaylı Saldırı, Yeşil Adamlar, Kazaklar, Devletin Sorumluluğu.

On the night of February 27th-28th armed and highly organized unidentified men appeared in Crimea and by conducting raids and coordinated operations they took over administrative buildings, isolated and contained Ukrainian military and security forces inside their bases and compounds. On March 1st they had already established effective control on the country. It was not long before that those men who did not wear any insignia, emblem or patch indicating their identity were identified as members of Russian military’s elite units’ members by western analysts and military. However complete denial by the Russian government of its intervention in Crimea on the one hand, and the impossibility of being hundred percent sure about the identity of these ‘little green men’ on the other, seemed to have created a veil of uncertainty and doubt under which Russian intervention in Crimea took place. When President Putin acknowledged, almost 1,5 months after the first appearance of these little green men in Crimea, that these were indeed Russian troops, this veil of denial and doubt had already served Russia well as a deflector shield against accusations that it had been violating international law’s most basic rules. Against this backdrop, insurgent activities and raids on administrative buildings that erupted in eastern Ukraine in middle of April were regarded by many as a novel covert operation set in motion by Russian in its intervention in Ukraine. But this time the means through which this covert operation has been conducted were different from the ones that took place in Crimea: It has been suggested that this time Russia, instead of using its armed forces covertly, has turned to the Registered Cossack Communities of Russia to conduct subversive armed activities on Ukrainian soil. Using Cossack volunteers seems to make it possible for Russia to distance itself further from men on the ground and from their activities. Thus Russia seems to hide itself perfectly behind the ‘plausible deniability’ cloak and render it very difficult, if not impossible to attribute to Russia the illegal acts allegedly carried out by these Cossacks. Since the beginning of the Ukraine crisis Russia has consistently denied its involvement therein. However it has not abstained from putting forward different arguments (although piece by piece and somewhat incongruously) which in case its involvement in the crisis should be established, could serve as legitimizing its actions. This discrepancy and inconsistency created between the facts and legal and political discourse point out that Russia has adopted a strategy of deception on political, legal and factual levels, a strategy - known as Maskirovka - which was used by Soviet Union in the Cold War era and a strategy that Russian Federation has proved itself very adept at using.

Ukraine Crisis, Crimea, Russian Intervention, Russian Arguments, Maskirovka, Covert Operations, Indirect Aggression, Little Green Men, Cossacks, Plausible Deniability, Stateresponsibiliy.

Superman filmlerini izleyenler ya da çizgi romanına aşina olanlar için şu cümleler oldukça tanıdıktır: Bu bir kuş! Bu bir uçak! Hayır bu Superman!!!

Yaklaşık altı aydır yaşanan Ukrayna krizini takip edenler için de benzer bir cümle tanıdık gelecektir. Zira Şubat ayının son günlerinde bir anda Kırım’da sahneye çıkan düzenli silahlı kuvvetler mensubu gibi görünen ancak kimlikleri ve aidiyetleri belli olmayan silahlı kişiler için de bu cümlenin benzeri sıklıkla telâffuz edilmiştir: Bu bir Rus askeri!.... Bu bir yerel direnişçi…. Hayır bu bir Nazik Yeşil Adam!

Kırım’da bir gecede ortaya çıkan, gece baskınlarıyla kamu binalarını, önemli ulaşım noktalarını ele geçiren ve burada konuşlu Ukrayna kolluk ve askeri güçlerini kendi tesis ve üslerine hapsederek etkisiz hale getiren, yeşil üniformalarının üzerinde hiçbir aidiyet belirten işaret, bayrak, amblem taşımayan, maskeli, oldukça profesyonel ve disiplinli gözüken silahlı kişiler ile Doğu Ukrayna’da bazı kentlerde başlayan ayaklanmalarda ortaya çıkan maskeli, tek tip kamuflajlı ve yine üzerlerinde hiçbir resmi aidiyet işareti tanışmayan silahlı kişiler için uluslararası basında sıklıkla kullanılan bir terim olmuştur,‘nazik yeşil adamlar’.1 Ancak bu ifade, gerek yerel halkla, gerek Ukrayna yetkilileri ve güçleri ile gerekse de basın mensuplarıyla ilişkilerinde takındıkları tutum nedeniyle nazik olarak nitelenen bu tanımlanamayan silahlı kişilerin ve grupların gerçekte kim oldukları sorusuna cevap vermeyen; sorunun etrafından dolaşan bir terimdir. Bu kişiler Rus askerleri midir? Yoksa Rusya tarafından donatılmış yerel milis midir? Acaba Rusya hiçbir destek sağlamamıştır da bu kişiler ticari olarak satılan askeri üniforma ve ekipmanları kendi ceplerinden verdikleri paralar ile alan ve (eskiden aldıkları zorunlu askeri eğitimin de yardımıyla) spontan bir şekilde örgütlenen Rus asıllı Ukrayna vatandaşları mıdır? Yoksa başka bir örgütlenme midir söz konusu olan? Tarafların karşılıklı pozisyonları ve yabancı basının ve uzmanların gözlemlerinden farklı sonuçlara ulaşılıyor olsa da bir şey açıktır: Bunlar, Rus mu Ukraynalı mı, asker mi yerel milis mi olduğuna yönelik daha başka bir açıklamaya girilmeksizin uzun zamandır popüler kültürde uzaylı insansı varlıklara verilen yeşil adamlar terimiyle tanımlanır hale gelmişlerdir. 2