Çevresel Göç Hukuki Problemler
Maryse GRANDBOIS
Çevresel göçmenler, ekolojik mülteciler, çevresel nedenlerle yer değiştirmiş kişiler- yaşamaya elverişli topraklardan göç eden bu kişileri niteleyebilmek için ortak bir terminoloji ve çerçeve mevcut değildir. Peki kimdi bu kişiler? Ve neden evlerini terk ediyorlar? Kaç kişiler? Onları ne şekilde adlandırmalıyız? Gelecekte onları ne bekliyor?
Çevresel göç gönüllü veya gönülsüz, ani veya planlı, daimi veya geçici olabilir ve insanlar kendi ülkeleri dahilinde veya sınırları aşan şekilde göç edebilirler. Bu çevresel göçmelere dair genel bir mutabakat, ortak bir terminoloji veya kusursuz bir tanım mevcut değildir. Dahası, bunlara temel hizmetleri, yardımı veya korumayı sağlayacak bir müdahale mekanizması da yoktur. Çevresel göçmenlerin sayısına, motivasyonlarına veya değişik durumlarına ilişkin verileri toplamaktan sorumlu bir kurum da bulunmamaktadır. Bu kişiler mevcut uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde mülteci olarak da nitelendirilememekte ve Mülteciler Sözleşmesinin sağladığı koruma sisteminden yararlanamamaktadırlar. Ve bu nedenle de, uluslararası sistemde neredeyse görünmezdirler.
Uluslararası Göç Örgütü “çevresel göçmen” terimini “çevrede meydana gelen yaşamlarını veya yaşam şartlarını olumsuz şekilde etkileyen ani veya kademeli değişiklikler gibi zorlayıcı nedenlerden ötürü mutat ikametlerini geçici veya kalıcı olarak terk etmek zorunda kalan veya terk etmeyi seçenler ile ülke sınırları içinde veya dışında hareket eden kişiler veya grupları” hukuki olarak tanımlamak için önermiştir1.
