İnfazda Yenilikler ve Bir Kısım Sorunlar
Kemal MECİT
İnfaz gerçekten önemli bir konudur, yapılan soruşturma ve yargılama işlemleri sonucunda verilen mahkeme kararları infaz aşamasında hayat bulmaktadır ve yazılan yazıların tamamı işte bu aşamada harekete geçirilmektedir. Özellikle bu devrede avukat olmaması ve hükümlülerinde hak arama konusunda pek istekli davranmamaları sebebiyle hukuki anlamda sıkıntılar daha çok görülmektedir. Kimi zaman kararlar doğru kesinleştirilmeden infaza verilmekte, hükümlülerin birden çok cezası olmasına rağmen bunlarla ilgili toplama kararı alınmadan her biri hakkında ayrı işlem yapılmakta, cezanın infazının 5275 sY’nin 17. maddesi gereğince ve hastalık sebebiyle ertelenmesi taleplerinin reddi halinde hükümlülere yasa yoluna başvuru hakkı tanınmamakta, son zamanlarda infaza ilişkin kurallarda çok sayıda değişiklik olması sebebiyle özellikle açık infaz kurumuna ayrılmada veya cezaların infazının denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak koşullu salıverilmesi kurumu için farklı farklı uygulamalar yapıldığı görülmektedir. Özellikle hükümlülerin iyi halli olup olmadığı değerlendirilmeden cezaevine alınmaları ile denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle salıverilmeleri bir olmaktadır. Belki yasakoyucunun amacı cezaevlerinin kapasitesinin arttırmamak olabilir ama önceki kurallar ile yeni kurallar birlikte yürüklükte olduğundan ve hükümlülerin iyi halli olmaları şartı kaldırılmadığından hükümlülerin bu kurumdan yararlandırılmadan önce iyi halli olup olmadıklarının tespiti süresince infaz kurumlarında kalmaları gerekir. Yine adli para cezalarından çevrili hapis cezalarına mahkûm olanlar bu kurumdan/haktan yararlanabilirken tazyik ve zorlama hapsine mahkûm olanlar yararlanmayacaklardır. Yasalarımızla getirilen mahrem görüşme ödülünden bekarların ve özellikle aralarında evlilik sözleşmesi olmadığı halde birlikte yaşayanların yararlandırılmamasının Anayasa Mahkemesince eşitlik ilkesine aykırı görülmesi olasılık dahilinde olup bu ödülden tutuklularda yararlanabilecektir. Ağırlaştırılmış yada normal ömürboyu hapis cezalarına hükümlü olupta koşullu salıverilmeden yararlanamayacağı belirtilen hükümlüler konusunda ülkemizin İHAM’ın vereceği ihlal karaları ile karşılaşabileceği göz önüne alınarak gereken tedbirlerin alınması uygun olacaktır.
İnfazın Ertelenmesi, Denetimli Serbestlik, Tebligat, Ödül, İzin.
A. İNFAZ AŞAMASI MAHKEME KARARLARININ KESİNLEŞMESİ İLE BAŞLADIĞI İÇİN ÖNCELİKLE KESİNLEŞMENİN DOĞRU OLUP OLMADIĞI KONTROL EDİLECEK
Kararın infaz edilmesi için öncelikle kesinleşmesi gerekir. Sadece kesinleştirme şerhinin olması kararın kesinleştiği anlamına gelmez. Kesinleşmenin de doğru olması lazım. Kesin olmayan bir karar için mahkemelerce kesin olduğu yazılmışsa tarafların yasal yollara başvurmalarının sağlanması mahkemelerden istenmeli bu arada infazın durdurulması talebinde unutulmamalıdır.
Anayasa’nın 40/2. maddesine ve Yargıtay uygulamalarına göre mahkemelerin yasa yolunu, süresini, sürenin ne zaman başlayacağını (her bir sanık için temyiz süresinin tefhim ya da tebliğden hangisinden başlanacağı ayrı ayrı yazılmalıdır. Birden çok sanık varsa her biri için ayrı ayrı belirtilmelidir) ve yasa yoluna başvuru şeklinin belirtme zorunlu olduğundan bunlardan biri eksikse taraflara eksikliğin tamamlandığı ihtarlı bir tebligat yapılmazsa kararın kesinleştirilmesi hatalıdır. İnfaz edilemez ancak mahkemeler kararın kesinleştiğinde ısrar eder ve itiraz yolundan da sonuç elde edilemezse yasa yararına bozma yolu denenmelidir.
Tebliğlerin yasaya uygun olup olmadığı sıkça gözden kaçırıldığı için ceza kesinleşir infaza gelirse öncelikle dosyaya bakıp tebliğin yasaya uygun olup olmadığını incelemek yaralı olur.
