Türkiye’de Polisin Sendika Özgürlüğü

Syndication Freedom of Police in Turkey

Mahmut Yıldırım

Emniyet mensuplarının zor çalışma koşulları ve özlük hakları gibi önemli sorunları ve çeşitli mesleki talepleri bulunmaktadır. Bu sorun ve taleplerini örgütlü bir şekilde ifade etmeleri gerekmektedir. Bunun yanı sıra, ülkemizde demokratikleşme ve hukuk devleti ilkeleri gereği emniyet teşkilatı içerisindeki polislerin dernek kurma ve sendika özgürlüğünden istifade etmesi zorunludur. Halihazırda polisler sendikal haklardan faydalanamamaktadır. Bu durumun en önemli gerekçeleri arasında sendikalaşmanın disiplin ve hiyerarşik düzenini bozarak kamu düzenini tehdit edebileceği yargısı bulunmaktadır. Emniyet Teşkilatı, faaliyet alanı itibariyle Türkiye’deki kamu kuruluşlarının en önemlilerindendir. Bu çalışmayı yapmaktaki başlıca amaç Emniyet Teşkilatındaki polisler için tanınması gereken sendikal haklara değinerek sendika yasağının hukuk devleti ve demokratik devlet ilkelerine aykırılığını göz önüne sermektir.

Emniyet Teşkilatı, Hukuk Devleti, Sendika Özgürlüğü.

Police have various demands and important problems related to their profession such as harsh working conditions and other personal benefits. It is necessary for police to express demands regarding these problems in an organized manner. Besides, democratization and the rule of law in our country dictates that police in National Police Organization must benefit from forming an association and freedom of syndicate. Currently, police services cannot benefit from syndical rights. One of the most important reasons of this instance is the judgment that syndication has the potential to affect discipline and hierarchical order of police; which might threat public order. National Police Organization is one of the most important public organizations due to its field of activity. The main purpose of this study is to unroll that syndication ban violates principles of rule of law and democratic state by referring syndical rights police services in National Police Organization should have.

National Police Organization, Rule of Law, Freedom of Syndicate.

§ GİRİŞ

Demokratik toplum düzeninin en önemli unsurlarından biri olan örgütlenme özgürlüğünün bir yansıması olan sendika hakkı, bireylerin kendi maddi ve manevi çıkarlarını korumak ve geliştirmek amacıyla bir araya gelmelerine ve dayanışma esasına dayalı hem bireysel hem de toplu olarak kullanılabilen temel insan haklarından biridir. Sendika hakkı sayesinde çalışma ilişkilerinde zayıf durumda bulunan personeller topluluk hâline gelip örgütlenerek belirlenen ekonomik ve sosyal hedeflere ulaşmaya çalışır.

Kamu görevlilerine sendikal hakların tanınmasıyla birlikte ifa edilen kamu hizmetlerinin daha etkin ve verimli işleyişinin önemsenmesi beklenmektedir.¹ Bu durum Emniyet Teşkilatı için de geçerli olacaktır. Bunun yanında sendikalar sayesinde bireysel olarak zayıf durumda bulunan emniyet teşkilatına mensup polisler örgütlenmek ve sendikalaşmak suretiyle hak ve menfaatlerinin korunmasında ve sorunlarının çözümünde etkin bir konum elde edeceklerdir. Bu bakımdan, sendikalaşma teşkilat içerisindeki adaletli bir düzenin tesisine hizmet edecektir.

Memurların örgütlenme hakkıyla ilgili çeşitli çekinceler dile getirilmiştir. Bu çekinceler özetle; memurların örgütlenme hakkına dayanarak kamu otoritesinin karşısına çıkmaları durumunda devletin kendisiyle çatışması sonucunu doğurması, kamudaki hiyerarşi ilkesinin zaafa uğraması, memurların özel çıkarlarının genel yarara tercih edilmesi ve kamu hizmetlerinin zarar görecek olmasıdır.² Polislerin sendikalaşmasının meslek disiplinini olumsuz etkileyeceği ve demokratik toplum düzenine zarar vereceği gibi varsayımlar doğru görülmemektedir. Demokratik toplum düzeni için polis teşkilatının sendikal hakkının kısıtlanmak bir yana, tamamen yasaklanması, herhalde demokratik toplum düzeninin oluşmasına değil, aksine, oluşmamasına bir katkı sağlayacaktır.