Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Afet Riski Altındaki Alanların
 Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un
 Tapu Tahsis Belgelerine Etkisi

Sezer ÇABRİ

Tapu tahsis belgesi, 2981 sayılı İmar Affı Kanunu ile Hazine, Belediye, İl Özel İdareleri’nin mülkiyetindeki taşınmazlar ile Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün idare ettiği taşınmazlar üzerine gecekondu inşa edenlere verilen bir belgedir. Tapu tahsis belgesi hak sahibine, söz konusu taşınmazın mülkiyetini kazandırmamakta, kanunda öngörülen koşulların gerçekleşmesi halinde mülkiyeti edinme konusunda bir alacak hakkı vermektedir. Hak sahibi, tapu tahsis belgesi uyarınca kendisine verilecek taşınmazın mülkiyetini imar planı yapılarak, yeni imar planına göre tapuda tescillerin yapılması sonrasında talep edebilir. Tapu tahsis belgesine konu birçok gecekonduyla ilgili sorunlar varlığını korurken, tapu tahsis belgesinin dayanağı olan 2981 sayılı İmar Affı Kanunu, 16.05.2012 tarih ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’la yürürlükten kaldırılmış ve bu kanunda tapu tahsis belgesine konu gecekondulara ilişkin hiçbir düzenlemeye yer verilmemiştir. Bu çalışmada tapu tahsis belgesi ile 6306 sayılı Kanun’un tapu tahsis belgelerine etkisi üzerinde durulacaktır. 

Gecekondu, Tapu Tahsis Belgesi, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi, İmar Planları.

With the reconstruction amnesty Law No. 2981, The script of land warrant is a document that is given to people that build slum on a property owned by Treasury, Municipality, Special Provincial Administration and real estate that are handled by General Directorate of Foundations. The document of land allocation doesn’t warrant ownership of the stated property; it only gives a right of chose in action on obtaining ownership in the event of the existence of conditions stipulated by law. In accordance with the document of land allocation, rightful owner after the registration of tittle deed can demand real estate that will given to him, from Treasury, Municipality, Special Provincial Administration or General Directorate of Foundations according to the zoning plan. Related to many slums, problems about the document of land allocation are still continueing. Reconstruction Amnesty Law No. 2981 which was the basis for Land allocation document was repealed with the law about the allocation of the Areas Under The Risk Of Disaster dated 16.05.2012. And in this law there isn’t any regulations that includes about the slums related to the document of land allocation. In this study, I will work on the script of land warrant and the effect of Law No. 6306 on land warrant script.

Slum, Land Allocation Document, Conversion of Areas at Risk of Disaster, City Plans. 

I. GİRİŞ

Ülkemizde imar ve inşa faaliyetlerinin imar mevzuatına uygun yapılmaması, idarenin yerleşim yerlerinin planlanmasında ihtiyaçların gerisinde kalması, köyden kente göçün yoğunlaşması, gecekondu sorununu da beraberinde getirmiştir. Özellikle idarenin, imar planlarının hızlı ve ihtiyaçları karşılayacak şekilde yapamaması, kamuya ve özel kişilere ait taşınmazların işgaline ve bu taşınmazlar üzerinde gelişigüzel yapılaşmaya sebep olmuştur. Çeşitli sebeplerle bu kişiler, işgal ettiği taşınmazlardan çıkartılamamıştır1. Kanun koyucu bu soruna çözüm bulmak üzere 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanunu’nun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun’u çıkararak, hazine, belediye, il özel idarelerinin mülkiyetindeki taşınmazlar ile Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün idare ettiği taşınmazlar üzerine inşa edilmiş gecekondulara tapu tahsis belgesi verilmesini düzenlemiş, başkasının taşınmazı üzerine gecekondu inşa edenlere, işgal ettikleri taşınmazların mülkiyetini edinme konusunda birtakım olanaklar getirilmiştir2.

“Tapu tahsis belgesi” terimi ilk bakışta, kadastro sonucu verilen tapu ile eşdeğer olduğu izlenimi vermektedir. Oysa ifade “tapu” kelimesini içerse de bu belge mülkiyet belgesi olmayıp, yalnızca ilgili taşınmaz üzerinde fiili kullanmayı belirleyen bir zilyetlik belgesidir3. Dolayısıyla bu belgeye sahip olmak hak sahibine, söz konusu taşınmazın mülkiyetini kazandırmamakta, kanunda öngörülen koşulların gerçekleşmesi halinde mülkiyeti edinme konusunda bir alacak hakkı vermektedir. Ancak bir kimsenin imar ve gecekondu mevzuatına aykırı olarak Hazine, Belediye, İl Özel İdareleri’nin mülkiyetindeki araziler ile Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün idare ettiği arazilere gecekondu inşa ederek tahsis belgesine sahip olması, ona kesin olarak o taşınmazların mülkiyetini edinme hakkını vermemektedir. Kanunda öngörülen koşullar bulunsa bile uygulamada Hazine, Belediye, İl Özel İdaresi ile Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün taşınmazın devrine yanaşmadığı görülmektedir.

Tapu tahsis belgesiyle ilgili sorunlar varlığını korurken 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun yürürlüğe girmiş, bu kanununun 23. maddesiyle tapu tahsis belgesinin dayanağını oluşturan 24.02.1984 tarih ve 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Ancak 6306 sayılı Kanun’un 24/a’da, 2981 sayılı Kanun’nu yürürlükten kaldıran hükmünün kanunun yayım tarihinden itibaren üç yıl sonra yürürlüğe gireceği düzenlenmiştir. 6306 sayılı Kanun’da 2981 sayılı Kanun’un yürürlükten kalkmasından sonrasına ilişkin bir düzenlemeye yer verilmediği gibi 6306 sayılı Kanun’un uygulandığı alanlarda tapu tahsis belgesine konu alanların dönüşümünün nasıl yapılacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır.