Limited Şirketten Ayrılmanın Hukuki Sonuçları ve Özellikle Ayrılma Akçesi Bağlamında Yeni Ticaret Kanunu Hükümlerinin Değerlendirilmesi

The Evaluation of the New Turkish Commercial Code’s Provisions in the Context of Legal Results of a Shareholder’s Withdrawal or Expulsion Especially for Share of Leaving in Limited Liability Companies

Ali Kaya

Ortağın limited şirketten çıkması veya çıkarılması, ortağın şirketle ilişkilerini çözen, başka bir deyişle ortağı, üçüncü kişi durumuna sokan hukuki bir olgudur. Ancak ortak şirketten ayrılsa da ortağın bazı hak ve yükümlülükleri varlığını geçici olarak sürdürmektedir.

Ayrılmanın hukuki sonuçları konusunda; 6102 sayılı yeni Ticaret Kanunu’na bakıldığında 6762 sayılı eski Ticaret Kanunu’na nazaran birçok değişiklik ve yeni düzenleme göze çarpmaktadır. Kanun koyucu limited şirketlerde, iki maddelik (TTK m. 641 ve 642) bir düzenleme ile konuya değinmiş; böylece şirketten çıkan veya çıkarılan ortağın, sahip olduğu esas sermaye payına karşılık gelen ayrılma akçesini (ayrılma payını) isteme hakkını daha açık hale getirmiştir. Ayrılmanın, ayrılma payı ile beraber ortak ve şirket açısından başkaca sonuçları da doğmaktadır. Ayrılma birçok problemi de beraberinde getirmektedir.

Limited Şirket, Çıkma ve Çıkarılma, Hukuki Sonuçlar, Ayrılma Akçesi.

The withdrawal and expulsion of a shareholder from limited liability company is a legal concept that end the shareholder’s relationship with the company, in other words convert the shareholder to a third-person. But even if the shareholder withdraws or is been expulsed, some rights and obligations of the shareholder temporarily continue.There have been many changes and new regulations regarding legal results of the withdrawal and expulsion in new Turkish Commercial Code Nr. 6102, compared to old Turkish Commercial Code Nr. 6762. The withdrawal and expulsion in limited liability company are comprehensively regulated by two articles in The Turkish Commercial Code (Com. C. Art 641 and 642) that clearly state the leaving shareholders’ right to request a consideration.

Besides the consideration that will pe paid to leaving shareholder (share of leaving), which is the most important legal consequence of withdrawal or expulsion, there are also some other legal consequences of the withdrawal and expulsion in limited liability company. The withdrawal and expulsion come along with many problems.

Limited Liability Company, Withdrawal and Expulsion, Legal Results, Share of Leaving.

I. GİRİŞ

Ayrılma, geniş anlamıyla tarif edilecek olursa; ortağın ortaksal hak ve yükümlülüklerini sona erdiren, şirketle ilişkilerini çözen, başka bir deyişle ortağı, üçüncü kişi durumuna sokan hukuki bir olgudur¹.

Ayrılma²; payın devri, çıkma ve çıkarılma ile doğal çıkma hali sayılabilecek ölümü de kapsayan bir üst kavram olarak tarif edilmekle birlikte gerçek anlamda ayrılma; ortağın şirketten çıkma ve çıkarılma halidir.

Ortağın şirketten çıkması, ortağın şirketle kendisi arasındaki hukuki bağ olan ortaklık sözleşmesine, fesih yoluna gidilmeksizin, kendi ira­desiyle son vermesi³; başka bir ifadeyle şirketle olan bağını Kanun’da öngörülen hükümler doğrultusunda (TTK m. 638, 639) koparmasıdır⁴. Çıkarılma ise; ortağın ortaklık sıfatının ortaklık tarafından yine Kanun’da öngörülen hükümler doğrultusunda (TTK m. 640) sona erdirilmesi⁵; başka bir deyişle ortağın kendi iradesi dışında, şirketle ilişkisinin kesilmesi demektir⁶.