Faktoring İlişkisinde Şahsi Defilerin İleri Sürülmesi ve Buna İlişkin Diğer Bazı Güncel Soru(n)lar
Murat Yusuf AKIN
I. Genel Olarak
Günümüzde faktoring sözleşmeleri ticaret hayatında oldukça yaygın bir biçimde kullanılmaya başlanmıştır. Gerek büyük ve kurumsallaşmış yapıdaki şirketler ve gerekse KOBİ diye tanımlanan Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler bu finansman metoduna sıklıkla başvurmaktadırlar. Yaygın kullanımın neticesinde doğaldır ki, buna ilişkin uyuşmazlıklar da mahkemelere yansımaya başlamıştır. Bu uyuşmazlıklardan en yoğun biçimde görülenlerinden birisi de faktoring şirketinin müşterisinden devralmış olduğu kambiyo senedine –ki uygulamada bunun genellikle çek olduğunu gözlemlemekteyiz– ilişkin olarak kambiyo senedini düzenleyen faktoring ilişkisi dışındaki üçüncü kişinin faktoring şirketine karşı şahsi defi ileri sürmesi meselesidir. Mahkemelerin önüne gelen uyuşmazlıklar ise Yüksek Yargı tarafından şahsi defilerin hem ileri sürülebileceği hem de ileri sürülemeyeceği yolunda olmak üzere birbirini nakzeder biçimde karara bağlanmışlardır.
Çalışmanın konusu meseleyi çözüme kavuşturmak bakımından doktriner bakış ışığında şahsi defilerin ileri sürülebilip sürülemeyeceğinin tartışılmasıdır. Bunu yaparken ilk olarak kısaca faktoring sözleşmesine ilişkin bilgi verilecek olup, bunu müteakiben şahsi defilerin faktoring şirketine karşı ileri sürülmesinin mümkün olup olmadığı araştırılacaktır. Mezkûr araştırmayı yaparken alacağın faturalara bağlı olmak zorunluluğu vakıası ekseninde uygulamada karşılaşılan diğer hususlara da çözümler aranacaktır.
II. Faktoring Sözleşmesi
Faktoring Sözleşmesi bir borçlar hukuku sözleşmesi olmakla birlikte Borçlar Kanununda düzenlenmiş olan sözleşmelerden değildir. Ancak bilindiği üzere sözleşme özgürlüğü ilkesi çerçevesinde tarafların yeni sözleşme tipleri üretmeleri mümkündür. Faktoring sözleşmesi de Borçlar Kanununda düzenlenmemiş olmakla birlikte kanunda düzenlenmiş sözleşme tiplerinden unsurları bünyesinde toplamış olmakla karma tipli bir sözleşme olarak tanımlanmaktadır1.
