Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfizinde “Gerekçe”

Ergin NOMER

I. Konu

1. Yabancı mahkeme kararlarının basit dava usulüne tâbi olarak verilmiş olması, bu kararların Türkiye’de tenfizinde “gerekçe” probleminin doğumuna sebep olmuştur. Özellikle, Alman usul hukukunda Mahnverfahren1 denen, basit dava usulüne tâbi olarak verilmiş mahkeme kararlarının tenfizi taleplerinde Türk usul hukuku anlamında bir gerekçenin bulunmamasını tenfiz talebinin reddi için yeterli gören bir anlayış, Türk hukukunda, hem hukuk literatüründe hem de Yargıtay kararlarında yer almaktadır. Ancak böyle bir anlayış, yabancı mahkeme ilâmlarının tenfizine ilişkin Türk hukuk sistemi ile bağdaşmayan hukukî gerekçelerle ileri sürülen bir görüş görüntüsü vermektedir.

2. “Basit dava usulü”, Almanya’da olduğu gibi, diğer Avrupa ülkelerinde de, İsviçre, Avusturya, İtalya ve İngiliz usul hukuklarında, temelde aynı hukukî yapıda olan, sadece ayrıntılarda görülen önemsiz farklılıklarla kullanılan bir dava usulüdür. Burada, yabancı mahkeme kararlarının tenfizinde “gerekçe” konusunun açıklanması için Almanya’da kullanılan basit dava usulünün ele alınması, Türkiye’de daha çok bu usule tâbi olarak verilmiş Alman mahkeme kararlarının tenfizi davaları ile karşılaşılmasından kaynaklanmaktadır.

3. Bu davalarda, Alman usul hukukunda yer alan ve “Mahnverfahren” denen bir dava sonucunda verilen mahkeme kararlarının (“Vollstreckungsbescheid”) tenfizi söz konusudur. Bu dava, Alman usul hukukunda, normal dava usulünden farklı, daha süratli ve masrafsız olarak yürütülen ‘basit bir dava’şeklidir: