Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Türk İdari Teşkilâtlanmasında Denizcilik Örgütlenmesi ve Denizcilik Bakanlığı Kurulması Üzerine Düşünceler Karşılaştırmalı Hukuktan Örnekler

Oğuz SANCAKDAR

GİRİŞ

Denizler, deniz dibindeki maden yatakları, karasuları, petrol yatakları; balıkçılık, askeri güvenlik, uluslararası insan kaçakçılığı, deniz turizmi gibi pek çok konuda ciddi bir ekonomik, ticari, sosyal ve kültürel bir kaynak niteliğindedir. Üç tarafı denizlerle çevrili olan ve yine Bayrak ilkesi gereği açık denizlerde de hukuki hak ve yetkilere sahip ülkemizde müstakil bir Denizcilik Bakanlığı kurulması konusunda kimi kanun tasarıları hazırlanmış ancak bir türlü yürürlüğe girememiştir. Ancak bu durum denizlerin önemi ve deniz kaynaklarından ve deniz tabanından yararlanılması konusundaki ilgiyi azaltmamıştır.

Bilindiği üzere gemilerin deniz üzerindeki seyr-ü seferi kamu malı olan denizlerden anonim (genel) yararlanmadır1. Denizler, devletin hüküm ve tasarrufundaki sahipsiz mal kategorisindeki kamu malıdır. Deniz limanlarında, liman idaresince sunulan hizmetler ise kamu hizmeti niteliğindedir. Türk idari teşkilâtlanmasında, denizcilik alanında bakanlık örgütlenmesine yer verilip verilmemesi konusunda bazı tartışmalar bulunmaktadır. Öte yandan “kıyı ve deniz alanları yönetimi” ve bu bağlamda “balıkçılık politikası ve balık çiftlikleri”de üzerinde ayrıca durulması gereken konulardandır.

I. BAKANLIKLARIN KURULMASI VE DENİZCİLİK ÖRGÜTLENMESİNE İLİŞKİN POZİTİF DÜZENLEMELERDEKİ DURUM

Anayasa md. 113/1’e göre bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri, yetkileri ve teşkilâtı kanunla düzenlenir. Denizcilikle ilgili hizmet bakanlığı niteliğinde müstakil bir bakanlığımız ise henüz bulunmamaktadır2. Ülkemizde denizcilikten sorumlu bir devlet bakanı 2002 yılına kadar vardı, ancak halen bulunmamaktadır.Devlet bakanları uygulamada Başbakanlığa bağlı, ilgili, ilişkili statüdeki kuruluşların siyasal yönetimi ile hükümet-parti ilişkilerinde koordinasyonu yürütmek gibi görevler yapmaktadır3.