BM Sistemi Çerçevesinde Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanımı

Use of Force in International Law in the Framework of UN System

Aydın İPEK

İnsanlığın her döneminde gerek kendi varlığını koruma gerekse yeni yerler kazanma amaçlı olarak devletlerin kuvvet kullanma yoluna gittikleri gözlemlenmiştir. Bu kuvvet kullanma durumlarının verdiği zararlar artmaya başladıkça, devletler de bunları bir kurala bağlama ihtiyacı hissetmiştir. Bu ihtiyaca binaen çeşitli uluslararası düzenlemeler yapılmış, Milletler Cemiyeti kurulmuş, burada istenilen sonuç elde edilememiş ve günümüzde hala varlığını devam ettiren Birleşmiş Milletler Örgütü kurulmuştur. Bu Örgüt, kuruluş andlaşmasına göre kuvvet kullanılmasını önleme, uluslararası barış ve güvenliği koruma ve uluslararası barış ve güvenlik ortamı bozulduğunda yeniden kurma görev ve yetkisine haizdir. Çalışmamızda Birleşmiş Milletler’e bu yetki ve görevi veren Birleşmiş Milletler Andlaşması maddeleri çerçevesinde uluslararası hukukta kuvvet kullanma kavramını inceleyeceğiz.

Uluslararası Hukuk, Kuvvet Kullanma, Birleşmiş Milletler, Meşru Savunma, Güvenlik Konseyi.

In every period of humanity, it was observed that the use of force should go to the path of state for the purpose of gaining new places to protect its own existence as well. As long as this using force situations begins to rise, states has also felt the need to bind them to a rule. Based on this need for international regulations are made, The League of Nations was established, wherein the desired result could be obtained The United Nations Organization was founded still continue to exist today. According to Contract of Foundation of UN, this Organization having the duties and powers that preventing the use of force, protection to international peace and security and restoration of the international peace and security environment when it deteriorates. In our studywe will examine that the concept of use of force in international law within the framework of Contract of Foundation of UN articles which giving this powers and duties.

International Law, Use of Force, United Nations, Self Defence, Security Council.

GİRİŞ

İnsanlığın ilkçağlarından itibaren insanoğlunun kuvvete başvurduğu bilinmektedir. Toplum ya da topluluk haline gelinmesi ile birlikte diğer toplum ve topluluklarla mücadeleler başlamıştır. Bu mücadelenin en şiddetlisi de savaşlar olagelmiştir. Ancak savaş insanların hiçbir zaman istekli olmadıkları, kendi hayatlarını bile sonlandıran yapısı nedeniyle uzak durulan bir vahşet ortamı olmuştur.

Kimi devletler kuvvet kullanmanın istisnai haller dışında yasak olmasını savunurken, kimileri ise kendi düşünce ve görüşlerini haklı göstermek için savaşın olabileceğini ifade etmişlerdir. Dünya savaşlarının başlaması ile birlikte savaşın neden olduğu vahşet ve yıkıma bir çare bulunması fikri insanlar içinde iyice güçlenmiş ve BM Andlaşması ve BM sistemi içinde savaşa varmadan savaşın engellenmesi konusunda uzlaşmaya varılmıştır.

BM öncesi dönemde ve BM sonrası dönemde egemen devletlerin kuvvet kullanımı konusundaki görüşleri ve uluslararası hukuk kuralları da farklılık arz etmektedir. Öneminden ötürü biz de bu ayrıma göre kuvvet kullanımını BM öncesi dönem ve BM sonrası dönem olarak ele alacağız.