Güncel Yargıtay Kararları Işığında Hukuk Yargılama Usûlünde Gider Avansı
Mustafa Serdar Özbek
§ 1. MEVZUATTA GİDER AVANSI
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 120. maddesinde ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yönetmeliğinin1 (HMKY) 45. maddesinde, davacının dava açarken gider avansı yatırması zorunluluğu kabul edilmiştir2. HMK’da gider avansı yatırması zorunluluğu getirilmesinin sebebi, bu konuda yargılama sırasında yaşanan gecikmelerin davaları tıkamasının önlenmesidir3.
Esasında 1086 sayılı mülga Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda yargılama giderlerinin peşin olarak yatırılmasını sağlayacak hükümler yer almıştır. Mülga HUMK m.180’de, davacının dava açarken, elinde bulunan belgeleri dava dilekçesine eklemesi ve başka yerlerden getirilecek belgelerin toplanabilmesi için gerekli posta giderini pul olarak vermesinin zorunlu olduğu belirtilmiştir (HUMK m.180, 1). Kanundaki bu zorunluluğunun yerine getirilmemesi veya eksik getirilmesi halinde, hâkimin ilk oturumda istenen hususların on günlük kesin süre içinde yerine getirilmesini veya eksikliğin tamamlanmasını davacı tarafa bildirmesi, mülga Kanunun amir hükmüdür (HUMK m.180, 2).
Benzer şekilde mülga Hukuk ve Ticaret Mahkemeleri Yazı İşleri Yönetmeliğinin (HTMYİY) 35. maddesinde de, tarafların isterlerse, bir miktar gider avansı yatırabilecekleri düzenlenmiş, fakat bu hususta bir zorunluluk getirilmemiştir4.
