Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Medeni Kanun’da Velayetin Kaldırılması Tedbiri ve Bu Tedbirin Uygulanması

The Measures of Removal of Parental Custody and the Implementation of these Measures in Civil Law

Ayşe Arat

Velayet, ana-babaya çocuk üzerinde haklar verir. Bu hakların çocuğun menfaatine kullanılması gerekir. Çocuğun menfaatine kullanılmayan velayet hakkı, mahkemece kaldırılabilir. Velayet hakkının kaldırılması, Medeni Kanun’da düzenlenen çocuğu korumaya yönelik tedbirlerden en ağırıdır. Ülkemizde çocukların maruz kaldığı pek çok kötü duruma şahit olmaktayız. Tacize uğrayan, dilendirilen, dövülen, terör olaylarında ön saflarda kullanılan, ağır şartlarda çalıştırılan bu çocukların korunması büyük bir problem teşkil etmektedir. 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu ve Ceza Kanunu çerçevesinde çocuklara yönelik koruyucu ve cezaî tedbirlere başvurmak mümkündür. Ancak –yeterince etkin kullanılmamakla birlikte- Medeni Kanun da bu anlamda önemli ve etkili tedbirler ihtiva etmektedir. Çocukların suça sürüklendiği ya da suçun mağduru olduğu durumlar genellikle Ceza Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu hallerde Medeni Kanun’daki diğer tedbirlere özellikle velayetin kaldırılması tedbirine de başvurmak gerekir. Velayetin kaldırılması tedbirinin etkin kullanılması bu meselelerin daha kolay aşılmasını sağlayabilecek niteliktedir.

Velayet, Velayetin Kaldırılması, Cinsel İstismara Uğrayan Çocuklar, Dilendirilen Çocuklar.

Parental custody gives parents rights over the child. These rights should be used for the child’s interests. The right of parental custody which is not used for the benefit of child can be removed by the court. The abolition of parental custody right is the most severe measure held in Civil Law to protect children. In our country we witness a lot of cases that children are exposed to. The protection of these children who are abused, begging, beaten, used in the forefront of terrorist incidents or employed in heavy-duty jobs constitutes a major problem. Within the framework of the Child Protection Act 5395 and the Criminal Law, it is possible to apply the preventive and penal measures. However, -although not used effectively enough- the Civil Law also contains important and effective measures in this regard.The cases when the children are pushed into crime or victims of crime are usually arranged with the Criminal Code. In these cases, other measures in Civil Law especially removal of Parental custody should be applied. The use of the measure of removal of Parental custody effectively has the quality to overcome these problems.

Custody, Removal of Custody, Sexually Abused Children, Begging Children.

I. GİRİŞ

Velâyet, kamu düzeni bakımından son derece önemlidir1. Bu sebeple devlet, velâyetin kullanımının kontrolü görevini ve sınırlarını belirleme yetkisini üzerine almıştır.

Velâyet tabii soybağı ilişkisine dayanır. Doğumla birlikte ana-baba, çocuğun velâyet hakkına sahip olurlar (MK. m. 336/I). Çocuk evlilik dışı ise velâyet hakkı anneye aittir (MK. m. 337/I).

Velâyet hakkı, ana-babaya çocuğun şahsı ve malları üzerinde bir takım haklar verdiği gibi bir takım ödevler de yükler. Bu ödevlerin yerine getirilmemesi veya yerine getirilememesi, çocuğun şahsına ya da mallarına zarar verebilir. İşte bu durumu göz önüne alan kanun koyucu, çocuğu ana-babaya karşı koruyucu hükümler getirmiştir2.