Vergi Usul Kanununa Göre Yanıltıcı veya Sahte Belge Kullanma Suçlarında Suç Tarihi

Date of Crime in Using Misleading or Forged Document Crimes According Tax Procedure Law

Hüsamettin UĞUR

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesinde düzenlenen “muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge” ve “sahte belge” kullanma suçlarında, suç tarihi bir çok yönden önem arz etmektedir. Burada suçun unsurlarından olan belgenin kullanılmasından maksadın ne olduğu ve belgenin ne zaman kullanılmış sayılacağı önem kazanmaktadır. Öğreti ve uygulamada tartışmalı olan konunun anlaşılması için 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre defter belge ve kayıt düzeninin de bilinmesi gerekir.

Defter Belge ve Kayıt Düzeni, Yanıltıcı veya Sahte Belge, Belgenin Kullanılması, Vergi Beyannamesi, Vergi Kaybı, Suç Tarihi ve Zamanaşımı.

In many aspects crime date which is arranged in article 359 of Tax Procedure Code has importance in using “misleading document by content” and “forged document” crimes. What is the aim to use this document which is one of the elements of crime and when the document would be accepted to be used become important here. Bookkeeping and recording system according to Tax Procedure Code should also be known in order to understand the controversial issue in doctrine and practice.

Bookkeeping and Recording System, Misleading and Forged Document, Use of Document, Tax Statement, Tax Loss, Crime Date and Prescription.

Giriş

Suçun ispatı, suçların içtimaı, lehe yasanın belirlenmesi, zamanaşımı gibi davayı düşüren nedenlerin tespiti gibi birçok hususta belirleyici olduğundan; ceza yargılamasında suç tarihinin doğru belirlenmesi ve açıkça gösterilmesi önemlidir. Bu nedenledir ki CMK’nın 170’inci maddesinin üçüncü fıkrasında, maddede sayılan diğer hususlarla birlikte iddianamede, yüklenen suçun işlendiği tarihin ve zaman diliminin de gösterileceği, aynı Kanunun “Hükmün gerekçesi ve hüküm fıkrasının içereceği hususlar” başlıklı 232’nci maddesinin ikinci fıkrasında da (beraat kararı dışında) hükmün başında, suçun işlendiği tarihin ve zaman diliminin yazılacağı belirtilmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359’uncu maddesinin (a-2) bendinde düzenlenen “muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanma” ile (b) bendinde düzenlenen “sahte belge kullanma” suçlarında, suçun ne zaman işlendiği, dolayısıyla suç tarihi önem arz etmektedir. Anılan suçların da düzenlendiği 213 sayılı VUK’un 359’uncu maddesinin (a) ve (b) bentlerindeki suçlar için öngörülen cezalar 2008 yılından itibaren bir kaç kez değiştiğinden, suçun karşılığı olan ve yıllara göre değişen cezanın doğru belirlenip uygulanması için de suç tarihinin doğru tespit edilmesi gerekmektedir. Konunun anlaşılabilmesi için, öncelikle VUK'a göre defter belge ve kayıt düzeni ile muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı veya sahte belge kullanma suçlarına ilişkin genel açıklamalar yapıldıktan sonra VUK anlamında belgenin kullanılmasından maksat nedir, belge ne zaman kullanılmış olur sorularına cevap aranacak, sonra da bu konudaki Yargıtay uygulaması ve uygulamanın eleştirisi yapılacaktır.

1. VUK'a Göre Defter Belge ve Kayıt Düzeni

Kısaca, vergilendirme ile ilgili işlemlerin, belirlenen usul ve esaslara bağlanması olan belge düzeninde, belgelerin düzenlenmesi kadar doğru, zamanında ve noksansız bir şekilde düzenlenmesi de önemlidir. Ülkemizde vergiler, genellikle yükümlülerin beyanına göre tarh edilmekte, vergi denetimi (yoklama, inceleme, arama), büyük ölçüde belge düzeninin denetimine dayanmaktadır. Bu nedenle VUK’ta defterlerin ve belgelerin usulüne uygun olarak tutulması, saklanması ve gerektiğinde ibraz edilmesi zorunlu tutulmuştur (m.171-257).