Ceza Soruşturması ve Kovuşturması Sürecinde Şirketlerin Yönetimi İçin Kayyım Tayini

Assigning the Trustee in Order to Manage the Companies During the Criminal Proceedings and Prosecutions

Mustafa Yavuz

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda, suçun bir şirketin faaliyeti çerçevesinde işlenmekte olduğu hususunda kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı ve maddi gerçeğin ortaya çıkarılabilmesi için gerekli olması halinde; soruşturma ve kovuşturma sürecinde, hâkimin veya mahkemenin, şirket işlerinin yürütülmesiyle ilgili olarak kayyım atayabilmesi öngörülmüştür. Kayyım ataması yapılabilecek suçlar, anılan Kanunda katalog olarak sayılmıştır. Hâkim veya mahkeme, şirketin yönetim organının kararlarının ve işlemlerinin geçerliliğini kayyım onayına bağlı kılabileceği gibi yönetim organının yetkilerinin tümünü kayyıma da verebilir. İlgililerin, atanan kayyımın işlemlerine karşı görevli mahkemeye başvurması mümkündür. İşte bu çalışmada, ceza soruşturması ve kovuşturması sürecinde, şirketlerin yönetimi için kayyım tayini ile buna ilişkin usul ve esaslar detaylı bir şekilde incelenmiş ve değerlendirilmiştir.

Kayyım, Şirket, Suç, Ceza Muhakemesi, Ceza Soruşturması, Ceza Kovuşturması, Kuvvetli Şüphe.

5271 numbered law of criminal procedure, In order to elicit the material and determine strong suspicion causes about the crime activity of a company, the trustee can be assigned to manage the companies during the criminal proceedings and prosecutions. The crimes which the court can assign a trustee for are indicated in the law as a catalog. The court or adjudicator can authorize the trustee for validity of management decisions of the company or the court can give all the authorization. Those concerned can litigate If they think the think the processes with trustee is not legal for them. In this article, during the criminal proceedings and prosecutions, assigning the trustee in order to manage the companies and procedures and principles which is related with it during the criminal proceedings and prosecutions are examined and implemented.

Trustee, Company, Crime, Criminal Procedure, Criminal Proceedings, Criminal Prosecutions, Strong Suspicion.

1. GİRİŞ

Hukukumuzda kayyım müessesi genel olarak; özel hukuka (aile hukuku, vesayet gibi) ilişkin olmak üzere 4721 sayılı Türk Medenî Kanununda¹ düzenlenmiştir. Anılan Kanun dışında ayrıca 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda² da (CMK) ceza soruşturması ve kovuşturması sırasında belli şartların varlığı halinde hâkim veya mahkeme tarafından şirketlere kayyım atanmasına imkân tanıyan hükümlere yer verilmiştir. Kayyım³, belirli bir malın, şirketin veya vakfın yönetilmesi veya belli bir işin görülmesi için tayin edilen kimseyi ifade eder.

CMK’daki kayyım atamasına ilişkin düzenleme, belli suçlar için başvurulabilen özel bir“koruma tedbiri” olarak öngörülmüştür. Kayyım atamasına ilişkin usul ve şartlara, koruma tedbirlerinin yer aldığı kısım içerisinde ve “Şirket yönetimi için kayyım tayini” başlıklı maddede yer verilmiştir. Bu tedbirin temel amacı ise, şirket malvarlığının kontrol altında tutulması ve şirketin içinin boşaltılmasının önlenmesidir.

Bu çalışmada, CMK hükümleri kapsamında, ceza soruşturması ve kovuşturması sürecinde şirketlerin yönetimi için kayyım tayini hususu ile buna ilişkin usul ve şartlar üzerinde durulacaktır.