Mirasta Tenkis (İndirim) Davası

Action for Reduction in Inheritance

Erhan Günay

Tenkis davaları, miras hukukunun en karmaşık, en yoğun emek ve bilgi gerektiren davalarının hemen ilk sırasında yer alır. Uygulayıcıyı bezdiren, yıllar boyu uğraşa rağmen sağlıklı bir sonuca ulaşılarak verildiği sanılan hükümlerin bozma sonucu yeniden ele alınması dayanılır bir beklenti değildir. Anlaşılabilirliği özen gerektiren bu konu, tüm ayrıntısıyla incelenmiş ve örnekleriyle pratikleştirilmeye çalışılmıştır.

Tenkis Davasında Usul Hükümleri, Tenkise Tabi Tasarruflar, Tenkiste Tertip ve Sıra, Örnekli Tenkis Hesaplamaları, Tenkiste Geri Verme, Tenkis Davası ile Muris Muvazaası Davası Farklılığı.

Actions for reduction take the first place among the most complicated actions of inheritance law requiring most intensive labor and knowledge. It’s not a bearable expectation to retrial an action after the reversal of the supreme court which is supposed to be ruled by reaching a healthy conclusion through the labor of years sickening the practitioner. The issue requiring care in understandability is analyzed by all aspects and made practical by examples.

Procedure Provisions in Action for Reduction, Disposals Subject to Reduction, Arrangement and Ordonnance in Reduction, Reduction Calculations by Example, Return in Reduction, Difference Between the Reduction Action and Deceased Simulation.

I. GİRİŞ

Tenkis (indirim) davası, mirasbırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlararası kazandırmaların (teberru) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili yenilik doğurucu türden davalardandır. Eş deyişle tenkis davaları, yenilik doğuran (inşai) nitelikte davalar olup, mirasın açıldığı güne kadar (murisin öldüğü gün) geriye doğru etkilidir.

Sağlararası veya ölüme bağlı bir tasarruf ile saklı pay sahibi mirasçının saklı payına muris tarafından el atıldığı takdirde, yapılan bu tasarruf tenkis davası yoluyla saklı paylı mirasçının saklı payı sağlanıncaya kadar indirime tabi tutulacaktır.

Tenkis davasında davacının davalıya karşı ileri sürdüğü hak ayni nitelikli değil; şahsi nitelikli bir alacak hakkıdır. Eş deyişle; tenkise ilişkin talep ve dava hakkı, tıpkı alacak davalarında olduğu gibi şahsi niteliktedir. Bu nedenle, ancak temlikten yararlanan kişiye karşı ileri sürülebilir. Ne var ki, muristen sağlararası bir kazandırma elde eden kişi, ileride tenkis isteminden kurtulmak için aldığı kazandırmayı, durumu bilen üçüncü kişiye devretmişse, bu durumda tenkis davasının iyi niyetli olmayan bu üçüncü kişilere karşı açılabileceği, 13.1.1975 tarihli ve 7/1 sayılı İBK’da belirtilmiştir.