Cinsel Taciz Suçunun Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi Bakımından Değerlendirilmesi

Evaluation of the Crime of Sexual Harassment in Terms of the Principle of Legality in Crime and Punishment

Mehmet Oğuz POLAT, Özlem YİĞİTOĞLU

Cinsel taciz cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar içerisinde önemli yer tutan ve sıklıkla karşılaşılan bir suç türüdür. Cinsel taciz suçunun kanunda düzenleniş biçimi, suçta ve cezada kanunilik ilkesine uygun bir biçimde düzenlenmemiş olması gerekçesiyle eleştirilmektedir. Bu çalışma Yargıtay tarafından cinsel taciz suçunu oluşturan eylemlerin ne şekilde değerlendirildiğini ve Yargıtay tarafından bir birlik sağlanıp sağlanmadığını tespit etmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda suçta ve cezada kanunilik ilkesinin işlevine ve önemine değinilerek, Yargıtay tarafından kendi içerisinde cinsel taciz suçunu teşkil eden eylemler noktasında bir görüş birliği oluşturulamadığının tespitine değinilmiştir. Sonuç olarak ise ilgili kanun metninin suçta ve cezada kanunilik ilkesine uygun bir biçimde düzenlenmesi gerektiği belirtilmiştir. Bununla beraber bir eylemin suç teşkil edip etmeyeceğinin tespitinde ahlaki yargılara dayanmayan, açık ve belirli ölçütlere göre değerlendirme yapılması gerektiği ifade edilmiştir.

Taciz, Cinsel Taciz, Suçta ve Cezada Kanunilik, Belirlilik, Öngörülebilirlik.

Sexual harassment is a frequently encountered type of crime that has an important place among crimes against sexual immunity. The way the crime of sexual harassment is regulated in the law is criticized because that it is not regulated in accordance with the principle of legality of crimes and punishments. This study aims to determine how the actions that constitute the crime of sexual harassment are evaluated by the Supreme Court and whether the unity provided by the Supreme Court. In this article, the function and importance of the principle of legality in crime and punishment was mentioned and the Supreme Court refers that there was no consensus on the actions that constitute the crime of sexual harassment was mentioned. As a result, it is stated that the law text should be prepared in accordance with the principle of legality in crime and punishment. However, it has been stated that in determining whether an action constitutes a crime or not, evaluation should be made according to clear and unambiguous criteria that are not based on moral judgments.

Sexual Harassment, Harassment, The Principle of Legality of Crimes and Punishments, Legal Certainty, Predictability.

GİRİŞ

Cinsel taciz, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar içerisinde çok sık karşımıza çıkan ve yaygın olarak görülen suçlardan birisidir. Özellikle fiziksel temasın olmaması ve delil bulma konusunda ortaya çıkan problemler yüzünden üzerinde çok tartışılan konuların başında gelmektedir.

Türk Ceza Kanunu’nun (TCK), “Kişilere Karşı Suçlar” bölümünün İkinci Kısmının “Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar” başlığını taşıyan altıncı bölümünde bir kimseye yönelik kişinin rızası bulunmaksızın cinsel eylemlerde bulunulması suç sayılmış ve yaptırıma tabi tutularak kişilerin cinsel dokunulmazlıkları güvence altına alınmıştır¹ . Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar başlığı altında; cinsel saldırı suçu TCK m. 102, çocukların cinsel istismarı suçu TCK m. 103, reşit olmayanla cinsel ilişki suçu TCK m. 104 ve cinsel taciz suçu TCK m. 105 düzenlenmektedir. Yasa koyucu tarafından cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile kişilerin cinsel yaşamlarını özgürce belirlemeleri ve gerçekleştirmeleri korunmaktadır² . Bununla birlikte bu suçların, “Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar” başlığı altında düzenlenmiş olması neticesinde korunan hukuki değerin insanın fiziki varlığının ve bedeninin korunduğu ileri sürülmektedir³ . Bir başka görüş ise cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile korunan hukuksal değerin bireylerin vücut bütünlüğü olduğunu ileri sürmektedir^4,5 .

“Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar” başlığı altında düzenlenen suçlarla korunan hukuki değer kişilerin cinsel tercihlerinin bizatihi kendileri tarafından özgür ve serbestçe belirlenmesidir. Bu kapsamda bu suçların kanunda “Kişilere Karşı Suçlar” kısmında düzenlenmiş olması kişinin ön plana çıkartılması sebebiyle olumlu karşılanmaktadır. Ancak suçların düzenlendiği bölüm başlığının “Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar” olarak belirlenmesi ise öğretide olumlu karşılanmamış ve eleştirilere konu olmuştur⁶ .

Genel olarak cinsel dokunulmazlığa karşı suç, bir kimsenin rızası olmaksızın ya da hukuken geçerli sayılmayan bir rızanın mevcudiyeti halinde, cinsel davranışlarda bulunmak suretiyle kişinin cinsel dokunulmazlığının ihlal edilmesi şeklinde tanımlanmaktadır^7,8 . Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile kişilerin cinsel özgürlükleri korunmaktadır. Cinsel özgürlük kavramı ile cinsel dokunulmazlık kavramının eş anlamlı olmadığı ise öğretide vurgulanmaktadır. Keza cinsel dokunulmazlıkla yalnızca kişilerin fiziki varlığının korunduğu anlaşılmaktadır. Oysa kişilerin fiziki varlıkları ve vücut dokunulmazlıkları yaralama suçlarının tanımlarıyla korunmaktadır. Ancak cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar altında düzenlenmiş bulunan suçlarla kişinin cinsel yaşamının asıl korunan hukuki değer olduğu ifade edilmektedir⁹ .

Cinsel taciz ise genel olarak “Cinsel taciz, birey ve bireylerin edep ve iffetlerine yönelik rahatsız edici nitelikte hareketlerdir” biçiminde tanımlanmaktadır¹⁰ .

Cinsel tacizin tipleri açısından yapılan sınıflandırmaya göre ise cinsel taciz; görsel taciz, sözel taciz ve dokunsal taciz olarak üçe ayrılmıştır. Bu sınıflandırmaya göre:

1) Görsel Taciz: Mağdurun vücuduna yönelik ısrarlı ve sabit bakışları, dikkat çekecek tarzda süzmeleri, müstehcen nitelik taşıyan resim, kitap, katalog veya takvimlerin gösterilmesini kapsamaktadır¹¹ .

2) Sözel Taciz: Rahatsızlık verecek nitelikte ve ısrarlı bir biçimde flörtöz davranmayı, kur yapmayı, ilgi göstermeyi, cinsel isteklerin ima edildiği konuşmalarda bulunmayı, cinsel içerikli şakalar yapmayı, mağdurun giyimine veya görünümüne yönelik olarak cinsel içerikli sözler sarf etmeyi, aynı ortamda yaşanması veya aynı iş yerine çalışılması durumunda iş dışında buluşma ve sosyalleşme odaklı ısrarlı tekliflerde bulunmayı kapsamaktadır¹² .

3) Dokunsal Taciz: Mağdurun hoşuna gitmeyen elle dokunmaları, teması, cinsel arzulu okşamayı veya hafifçe vurmayı, hoşa gitmeyen şaka yollu çimdiklemeleri, kişiye özellikle çok yakın olacak şekilde durmaları, ısrarlı bir biçimde el şakaları yapmak suretiyle cinsel bölgelere dokunmayı kapsamaktadır^13,14 .

Öğretide kabul gören bu sınıflandırma kapsamında bir değerlendirme yapıldığında ise cinsel taciz davranışlarının kısaca; söz atmakla, el, kol hareketi yapmakla başlayan ve kişinin rahatsız olmasına sebebiyet verebilecek tüm davranışları kapsayan geniş bir yelpaze içinde yer alan davranışlar olduğu ifade edilmektedir¹⁵ .

Cinsel taciz oluşturan eylemlerin mağdurun tanımış olduğu kişiler tarafından gerçekleştirilmesi halinde bu eylemler ani bir davranış şeklinde gündeme gelebileceği gibi kademeli bir biçimde artarak devam eden davranışlar şeklinde de olabilmektedir¹⁶ . Öğretide ise cinsel taciz eylemlerinin çoğunlukla birbirini izleyen ve birlikte gerçekleşen beş basamaktan söz edilmektedir. Bu beş basamağa göre: