Milletlerarası Ticari Tahkimde Hakemlerin Müdahaleci Kuralları Uygulama Yükümlülüğü
Burak Huysal
GİRİŞ
Tahkim günümüzde milletlerarası ticari uyuşmazlıkların çözümü alanındaki hâkimiyetini giderek arttırmaktadır. Bunun önemli bir sebebi tahkimin1 taraf iradelerine tanıdığı özgürlüktür. Ancak irade, milletlerarası ticari tahkimde bile sınırsız bir etki alanına sahip değildir. İrade serbestisi üzerindeki önemli sınırlamalardan biri müdahaleci (doğrudan uygulanan) kurallardır. Müdahaleci kurallar taraf iradelerini dikkate almaksızın, doğrudan uygulandığından, tahkim alanında da taraf iradelerini sınırlamaktadır.
Müdahaleci kurallar tahkim alanında iki önemli etki yaratmaktadır.
İlk etki müdahaleci kuralların, tarafların tahkim iradelerini tamamen ortadan kaldırması biçimdendir ki bu durumda tahkime elverişlilik konusu gündeme gelmektedir. “Hakem müdahaleci kurallarla düzenlenmiş konularda karar verebilir mi?” sorusu uzun yıllar boyunca hem doktrinde hem de mahkeme içtihatlarında büyük tartışmalara yol açmıştır. Son otuz yıl içerisindeki gelişmeler, müdahaleci kuralların milletlerarası ticari tahkim alanında tahkime elverişlilik bakımından etkisini en aza indirmiştir.
