Yargıtay Birinci Başkanı Sayın A. Nazım Kaynak ile Söyleşi
Esra ALAN
Yargıtay; adliye mahkemeleri tarafından verilen kararların son inceleme yeridir. Yargıtay ayrıca, bazı davaların da ilk ve son inceleme yeridir. Yargıtay 6 Mart 1868 yılında Divanı Ahkamı Adliye adıyla kurulmuş, 1879 yılında Mahkemesi Temyiz adını almış 143 yıllık köklü bir kurumdur. TBMM hükümeti tarafından muvakkat temyiz heyeti olarak önce Sivas’a ardından “Temyiz Mahkemesi” adıyla Eskişehir’e nakledilmiş, 1934 yılında da bugünkü binasına taşınmış, 1945 yılında ise Yargıtay adını almıştır. Yargıtay 387 üye, yaklaşık 610 tetkik Hâkimi, 200 Cumhuriyet savcısı ile 1500 personelin çalıştığı, bugün dünyada bilinen en büyük mahkemedir.
Ülkemizde henüz istinaf mahkemelerinin faaliyete geçmemiş olması Yargıtay’ın bu kadar büyük olmasına neden olmaktadır. İstinaf mahkemeleri bulunmadığı için Yargıtay hem maddi olgu incelemesi yapmakta hem de hukuki inceleme yapmaktadır. Bu durumda da, takdir edersiniz ki, hemen her dosyanın Yargıtay’a gelmesine neden olmakta dolayısıyla da çok fazla iş geldiğinden büyük bir mahkeme olmak zorunda kalmaktayız. Oysa dünyanın diğer ülkelerinde yüksek mahkemelere gelen iş sayısı çok az ve sınırlıdır.
Ülkemizde yargı ile ilgili birçok sorun bulunmaktadır. Bu güne kadar yaşanan sorunlar ya görmezden gelinmiş ya da sorunu çözmekle yükümlü olan taraflar birbirini suçlayarak çözmekten kaçınmıştır. Oysa Atatürk’ün bir sözünü hepimiz biliriz; Atatürk “Adalet mülkün temelidir” demiştir. Buradaki “mülk” devleti ifade etmektedir. Atatürk bir başka sözünde de “İstiklal, istikbal, hürriyet, her şey adaletle kaimdir” demiştir. Yani adalet devletin temelidir. Devletin bağımsızlığı, geleceği ve bireylerin özgürlüğü de adaletle mümkün olmaktadır. Devleti oluşturan bütün kurumların adaletin tam, doğru ve zamanında gerçekleştirilebilmesi için çalışması gerekmektedir. Adaleti gerçekleştirmek sadece hâkimlerin işi değildir. Adalet, bütün hayatımızda olmak zorundadır.
