Çocuk ve Hukuk: Üçüncü Oturum: Aile Hukuku ve Çocuk: Soybağı Hukukunda Çocukları İlgilendiren Davalar

İrfan OKUR

Değerli katılımcı ve seçkin konuklar hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Öncelikle, Uluslararası Çocuk ve Hukuk Günleri çerçevesinde biz hukuk uygulayıcıları ile bu alanla ilgili akademisyenleri buluşturan İstanbul Kültür Üniversitesine teşekkür ediyorum. Öğretiden beslenmeyen pratik toplumsal ihtiyaçların gerisinde, pratiği gözetmeyen öğreti ise uzağında kalır. Bu gibi buluşmaların, bu amaca hizmet edeceğini ve bu iki alanın karşılıklı olarak birbirini besleyip geliştireceğine inanıyorum. Konuyu sunarken, katılımcıların büyük çoğunluğunun konuyla ilgili hukukçu kimliğine sahip kimseler oluşu göz önüne alındığında; bilinen ve benimsenen bilgi ve uygulamaları anlatmak yararsız olacaktır. Sunumda sürenin kısa oluşu da gözetilerek, konuların teorik çerçevesi hakkında kısa bir bilgi verildikten sonra, soybağı hukukuna ilişkin Yargıtay uygulaması, duraksama yaratan konularda ve daha çok çocukla bağlantılı olarak anlatılmaya gayret edilecektir. Zaman kalırsa, sunumda bana ayrılan soybağıyla ilgili olmayan diğer konular hakkında, her birinin başlı başına bir tebliğ konusu olmaya aday konular olduğundan, Yargıtay uygulaması örneklerle anlatılmaya çalışılacaktır.

I. SOYBAĞI HUKUKU VE ÇOCUK

Soybağı (nesep), öz olarak çocukla ana/baba arasında kan bağı veya hukukun tanıdığı yapay yolla kurulan (evlat edinme) hukuksal bağ olarak tanımlanabilir. Bu bağla, genetik zincir (soy, köken) izlenebildiği gibi; bağın tarafları arasında hukuk düzenince benimsenerek kurala bağlanan; karşılıklı görev/sorumluluk (örneğin nafaka yükümlülüğü, çocuğun korunması), haklar (örneğin velayet hakkı) ve yasaklardan (örneğin yakın hısımlar arasında evlenme yasağı) oluşan bir kısım sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Soybağının birinci temel öznesi çocuk; ikinci temel öznesi ise, baba ve anadır. Soybağı çocukla ana ve baba arasında kurulacaktır