Çocuk ve Hukuk - Birinci Oturum: Psikiyatrik, Psikolojik ve Etik Değerlendirmeler: Çocuk Gözüyle Aile, Aile Gözüyle Çocuk
Bengi SEMERCİ
Çocuk denildiğinde hemen herkesin aklına 0-6 yaş gelse de yasalara göre ve daha önemlisi gelişim süreçleri düşünüldüğünde 18 yaşın altındaki herkes çocuktur. Bu salonda bulunan herkes birilerinin hâlâ çocuğu olmaya devam ediyor. Ama gelişimin ve yasaların çocukluğun bitişine koyduğu sınır, insanın 18 yaşından sonra korunma-kollanma, kendine bakma, doğruyu-yanlışı ayırt etme, yaptıklarının sorumluluklarını alabilme gibi yetileri kazandığı inancıdır. Doğal gelişim dışında çocukluğu sonlandıran bazı önemli olaylar vardır. Çocuk işçiliği, çocuk tacizi, çocuk ihmali ve istismarı, çocukların evlendirilmesi ve suça sürüklenmesi gelişimini tamamlamadan çocuğun çocukluğunu elinden alır.
Çocuğun normal gelişimini sürdürerek, birey olana değin geçirmesi gereken süreci sağlamakla yükümlü olan ilk sistem ailedir. Aile, değerleri, devamlılığı olan ve yaşayan bir sistemdir. Bu sistemi aile üyeleri ve onların arasındaki ilişkiler oluşturur. Toplumu oluşturan eğitim, ekonomi, siyaset gibi yapılar ve işlevler aile sisteminin içinde vardır. Sistemlerin ana özelliği sınırlardır. Bir sistem olarak ailelerin sınırları vardır. Aile üyelerinin kendilerini diğer ailelerden ve sistemlerden ayırt edebilme yeteneği olan sınırlar, çeşitli ilişki ve davranış örüntüleriyle, aileye özgü değerleri içeren soyut sınırlardır.
Çocuğun dünyaya geliş serüveni, erişkin iki insanın bir çocuğun sorumluluğunu alabileceğine inanması ile başlar, en azından böyle başlamalıdır. Anne karnında büyümeye başladığı andan itibaren anne ve baba, çocuk için fiziksel ve ruhsal gelişimini sağlayacak, güven duyduğu önemli bir sistem demektir. İstenerek sahip olunma ile başlayan bu güven duygusu, bedensel ihtiyaçlarının doğru ve zamanında yerine getirilmesi ile artan, sevilmesi ve kabullenilmesi ile pekişen yaşama ve kendine güvenin temelidir. Geldiği dünyaya ilişkin tüm bilgi ve becerileri öğreneceği, tutumlarını taklit ederek şekilleneceği, canı yandığında şifa bulacağı, yanlış yaptığında hem sığınacağı hem de doğruyu öğreneceği, başka sistemlerden zarar görmemek için danışacağı, destek alacağı, bedensel ve ruhsal olarak sağlıklı büyüyeceği, çocukluğunun keyfini çıkaracağı yer ailedir.
