Uluslararası Denizcilik Örgütü - International Maritime Organization (IMO) Hukuk, Deniz Güvenliği ve Deniz Çevresinin Korunması Komitelerinin Sırasıyla LEG109. - MSC105 - MEPC78. Dönem Toplantılarındaki Çalışmaları H

An Analysis on the Works of International Maritime Organization’s (IMO) Legal, Maritime Safety and Marine Environment Protection Committees LEG109 - MSC105 - MEPC78 Term Meetings

Nil İrem SARAY

Bu çalışmada, Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün - International Maritime Organization (IMO) Hukuk, Deniz Güvenliği ve Deniz Çevresini Koruma Komiteleri’nin 2022 yılında gerçekleştirmiş olduğu LEG109., MSC105. ve MEPC78. dönem toplantıları; gündem maddeleri, gelecekte ele alınması planlanan konular ve özellikle verilen kararlar ile duyurulan sirkülerler bakımından özetlenecektir.

IMO Komiteleri, Hukuk Komitesi Kararları, Deniz Güvenliği, Deniz Çevresinin Korunması, Toplantı ve Karar İncelemesi.

In this study, the LEG109, MSC105 and MEPC78 terms meetings held in 2022 by the International Maritime Organization’s (IMO) Legal, Maritime Safety and Marine Environment Protection Committees will be summarized in terms of the agenda items, issues planned to be addressed in the future and especially the decisions made and the circular announced.

Committees of IMO, Legal Committee’s Decisions, Maritime Safety, Marine Environment Protection, Evaluaiton of Meetings and Decisions.

I. HUKUK KOMİTESİ, 109. DÖNEM (LEG 109), 21-25 MART 2022

21-25 Mart 2022 tarihleri arasında toplanan Uluslararası Denizcilik Örgütü - International Maritime Organization (IMO) Hukuk Komitesi - Legal Committee (LEG), Karadeniz ve Azak Denizi’ndeki durumun Sigorta veya Diğer Finansal Güvenlik Sertifikaları Üzerindeki Etkisine İlişkin Kılavuz konulu Sirküleri onaylamıştır.¹ Sirküler, 2022 yılının Mart ayının başlarında gerçekleşen IMO Konseyi Olağanüstü Oturumu’nda (C.ES/35) alınan ve IMO Komiteleri’nden IMO düzenlemelerinin uygulanması ve uygun önlemlerin alınması maksadıyla Konsey’e rapor verilmesi için Üye Devletlerin ve gözlemci örgütlerin Rusya-Ukrayna arasında süregelen silahlı çatışmadan etkilenen gemiadamlarını ve ticaret gemilerini destekleme yollarını geliştirmelerini ve çatışmanın etkilerini değerlendirmelerini talep etme Kararı’nın² ardından onaylanmıştır.

Yayınlanan LEG.1/Circ.12 numaralı Sirküler, bir dizi IMO sorumluluk ve tazminat anlaşmasının, taraf devletlerin, sözleşmelerin gerekliliklerini karşılayan sigorta veya diğer finansal güvencelerin yürürlükte olduğunu doğrulayan sertifikalar vermeleri gerektiğinin üzerinde durmaktadır.³ Zira Rusya bakımından ekonomik yaptırımların getirilmesi, bazı durumlarda sigortacıların veya diğer finansal güvenlik sağlayıcılarının sigortalıların alacaklarını işleme koymasının kısıtlanması veya bu sözleşmelerden doğan alacakların ödenmesinin yasaklanması anlamına gelmektedir.

Sirkülere göre, özellikle Rus sigortacılara veya Rus finansal güvenlik sağlayıcılarına sertifika veren bayrak devletleri veya bu sertifikaları onaylayan devletler sertifikaların kapsamının 3464 sayılı Karar’da⁴ belirtilen kriterleri karşılayıp karşılamadığını kontrol etmekle yükümlüdür.⁵

2 Temmuz 2014 tarihli ve 3464 numaralı Karar esasında sigorta şirketlerinin, diğer finansal güvenlik sağlayıcılarının ve P&I Kulüplerin sunacağı sertifikaların IMO düzenlemelerine taraf devletler tarafından kabul edilmesinde hangi kriterlerin kullanılabileceğine ilişkin bir kılavuzdur.

Sigorta şirketleri, diğer finansal güvenlik sağlayıcıları ve P&I Kulüpler tarafından sunulabilecek sertifikalardan bir tanesi de 3464 numaralı Karar’ın ekinde yer alan Kılavuz’da geçen “Mavi Kart”tır.

Bayrak devleti makamları, sigortacının gerekli teminatın yürürlükte olduğuna dair yazılı onayını talep etmekte ve onaya istinaden geçerlilik sertifikası vermektedirler.

Sigortacının poliçe uyarınca gerekli teminatın yürürlükte olduğuna dair sunmuş olduğu yazılı belge ise uygulamada “Mavi Kart” olarak adlandırılmaktadır. 7 Mayıs 2022 tarihinde yayınlanan Sigorta veya Diğer Finansal Güvenlik Sertifikaları Üzerindeki Etkisine İlişkin Kılavuz başlıklı LEG.1/Circ.12’de atıf yapılan 3464 numaralı Karar’ın ekinde yer alan Kılavuzda da Mavi Kart’ın hangi şartlar altında sayılan sözleşmelere taraf devletler tarafından kabul edilebileceği belirtilmektedir.

IMO Hukuk Komitesi’nin toplantılarında kullanmış olduğu terk kavramı; donatanın gemiye ve mürettebatına karşı sorumluluklarını terk etmesi anlamına gelmektedir. Denizcilik Çalışma Sözleşmesi - Maritime Labour Convention (MLC, 2006)⁶ uyarınca yerine getirilmediğinde terk sonucunu doğuracak davranışlar ise; gemiadamının ülkesine geri dönüş masraflarını karşılamamak, gemiadamını gerekli sağlık bakımı ve desteğinden yoksun bırakmak ve en az iki aylık bir süre boyunca sözleşmeye bağlı ücretleri ödememek olarak sayılmıştır.

Buna göre terk kavramı ile aktarılmak istenen ana fikir; donatan tarafından gemiadamı ile mevcut olan bağların tek taraflı olarak koparılması olarak açıklanabilir.

Komite, gemiadamlarının terk edilmesine ilişkin IMO/ILO⁷ ortak veri tabanından⁸ alınan bilgileri kaydederek, 2022’nin ilk üç ayında hâlihazırda 30 terk vakasının rapor edildiğini ortaya koymuştur.

2021 takvim yılında ise rekor düzeyde 95 yeni vaka rapor edildiği ifade edilmiştir. Bu vakalardan sadece 31’i çözülmüştür. 2020 takvim yılına bakılacak olursa, bildirilen toplam vaka sayısı 85 olup bunlardan 43’ü şu ana kadar çözülmüş durumdadır.

2020’den bu yana bildirilen vakalardan 21’i COVID-19 pandemisinin sonuçlarıyla ilgili olduğundan gemiadamlarının mürettebat değişikliği durumunu daha da kötüleştirmekte olduğu kaydedilmiştir. Komite, COVID-19 pandemisinin bir sonucu olarak terk vakalarındaki artışla ilgili derin endişelerini dile getirirken, IMO Sekreterliği, IMO Gemiadamı Kriz Eylem Ekibi, ILO ve ITF’e⁹ terk vakalarının çözümüne yardımcı olma çabalarından dolayı teşekkürlerini iletmiştir.

Komite, terk edilmiş gemiadamlarının ülkelerine geri gönderilmesi sorununa bir çözüm bulunmasına ilişkin önerilerin sunulmasını teşvik ederek Üye Devletlere ilgili uluslararası belgeleri ve bunlara ilişkin değişiklikleri onaylamaları ve etkin bir şekilde uygulamaları ile limanlarında kendi bayrağını taşıyan gemilerde meydana gelen terk edilme olaylarını veri tabanına bildirmeleri hususlarının gerekliliğini hatırlatmıştır.

Komite; bayrak devletleri ve liman devletlerine, ILO Denizcilik Çalışma Sözleşmesi (MLC, 2006), Standart A2.5.2’nin gerektirdiği şekilde finansal güvenliğin varlığını sağlamak amacıyla gemiadamlarının finansal açıdan güvenliği olmadığında uygun önlemleri almaları konusunda talepte bulunmuştur.

Hukuk Komitesi, IMO Düzenlemelerinin Uygulanmasına ilişkin Alt Komitesi’nin, gemiadamlarının gemiden ayrılması durumlarında, liman devleti kontrol - port state control (PSC) teftiş raporlarının aşağıdaki bilgileri içermesi gerektiği de dahil olmak üzere, finansal güvenlikleriyle ilgili konulara ilişkin sonucun muhakkak raporda yer alması gerektiğini belirtmiştir.