Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Delil Değerlendirme Yasakları

Berrin AKBULUT

GİRİŞ

Ceza muhakemesinde geçmişte yaşanmış olayın ispatı için deliller kullanılmaktadır. Bu anlamda maddi gerçeği tespit etmeye çalışan bir ceza muhakemesinde her şey delil olarak kullanılabilmektedir. Karar vermek durumunda olan kişi, bu delilleri değerlendirmekte ve bunlardan sonuç çıkarmaktadır. Ancak ceza muhakemesi hukukunda her ne pahasına olursa olsun maddi gerçeğin tespiti kabul edilmediğinden dolayı delillerin elde edilmesine ve kullanılmasına bazı sınırlamalar getirilmektedir. Getirilen bu sınırlamalara delil yasakları adı verilmektedir. Delil yasaklarının delil elde etme yasakları ve delil değerlendirme yasakları olmak üzere iki şekli bulunmaktadır.

Delil yasakları ceza muhakemesinin en önemli ve bir o kadar da sorunlu konulardan birini oluşturmaktadır. Bu konunun önemli ve sorunlu olmasının asıl nedenini bir delilin ceza muhakemesinde ne zaman değerlendirmeye alınacağının tartışmalı bulunması oluşturmaktadır. Çünkü delil değerlendirme yasağında, hem delil elde etmeye getirilen sınırlamalara uyulmadan elde edilen delillerin kullanılıp kullanılamayacağı hem de elde edilmesinde herhangi bir sorun bulunmayan delilin değerlendirilip değerlendirilmeyeceği sorunu açıklığa kavuşturulmaktadır. Bu anlamda delil elde etmeye getirilen her sınırlamaya aykırılığın delilin değerlendirilmesini engelleyip engellemeyeceği veya sınırlandırmanın mümkün olup olmadığı noktasında tartışmalar yaşanmaktadır. Ayrıca Anayasada ve Ceza Muhakemesi Kanununda delil elde etmeye ve değerlendirmeye ilişkin hükümlerin yer alması ve her iki düzenlemede farklı kavramların kullanılması delil değerlendirme yasağının kapsamının sınırlandırılıp sınırlandırılmayacağını daha da tartışmalı hale getirmektedir. Bu çerçevede tebliğde önce deliller ve delil yasakları incelenecek, sonra da delil değerlendirme yasakları kapsamında konunun kapsamı ve bu konuda yaşanan tartışmalar irdelenecek ve bir sonuca varmaya çalışılacaktır.

I. İSPAT VE DELİL

Kanunda tanımlanan herhangi bir suçun işlendiği şüphesinin öğrenilmesiyle başlayan ve hükmün kesinleşmesine kadar süren bir ceza muhakemesinde, gerçekleştirildiği iddia edilen fiilin gerçekte işlenip işlenmediği, işlenmişse kanunda tanımlanan herhangi bir suçu oluşturup oluşturmadığı, suç teşkil ediyorsa bunun kimin tarafından meydana getirildiği, suçun belli bir kişi tarafından işlendiği tespit edilmişse de ceza hukuku sonuçlarının ne olacağı sorusuna çözüm getirilmeye çalışılmaktadır1, 2. Ceza muhakemesinin belirtilen sorunları çözmek ve ceza hukukunda belirtilen sonuçları uygulamak için de ispata ihtiyacı bulunmaktadır.