Türkiye’ye Giriş Yapan Yabancı Plakalı Araçların Yurtta Kalma (Triptik) Süresini Aşması Halinde Uygulanması Gereken Cezai Müeyyide

Alper ÖZBOYACI

Uygulamada sıklıkla bir suç tipi olarak karıştırılan yabancı plakalı araçların yurtta kalma süresinin aşılması hakkında eski ve yeni kaçakçılıkla mücadele kanunlarının uygulanmasının söz konusu olamayacağı teorik ve pratik olarak açıklanmaya çalışılmış ve uygulanması gereken norm ve yaptırım türü belirtilmiştir.

Millileştirilmiş araç, triptik süresi, ithali yasak olan eşya, kaçakçılık, Gümrük Kanunu.

Giriş

Bilindiği üzere 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, 21.3.2007 tarihli ve 5607 sayılı Kanunla yürürlükten kalkmıştır. Bunun en temel sonucu, yeni Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun eskisine oranla ağır hapis ve para cezası yaptırımlarını da beraberinde getirmesi olmuştur. Kaldı ki, eski kanun ekonomik suça ekonomik ceza felsefesini benimsemişken, bu anlayış yeni kanunla terk edilmiş, yerine aksi felsefede yepyeni yaptırımlar benimsenmiştir.

5607 sayılı Yasanın henüz çok yeni olması sebebiyle akıllarda bazı karışıklıkların bulunması, dolayısıyla suç tiplerinin karıştırılması gündeme gelecektir. Henüz Yargıtayın önüne bu yeni yaptırımsal felsefeye ilişkin emsal olaylar gelmediği için bu aşamada uygulamaya yön gösterecek tek etken doktrinsel incelemeler olacaktır. Bu çalışmanın yapılmasındaki bir amaç da Türkiye’ye giriş yapan yabancı plakalı araç ların triptik süreler inin çok sık aşılması ve bu eylemin sonucunda hangi cezai müeyyidenin uygulanması gerektiğinin halen bilincinde olunmamasıdır. Maalesef iddianamelerin sevk maddelerinde bu eyleme karşılık Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 3. maddesinin (2) ve (7) numaralı fıkralarına uygulanacağı dahi söylenmektedir.

I- Örnek Olay

Manisa Akhisar’da zeytin işletmesi olarak faaliyet gösteren Özkahya İthalat İhracat Ltd Şti’nin, Özkahya İmportx Ekxspont Aranspont G.M. bitt adında Almanya’da işletmesi vardır. Akhisar’daki şirketin müdürü Mustafa Özkahya’dır ve Almanya’daki şirketin müdürü de oğlu Mehmet Özkahya’dır. Akhisar’daki şirket, zeytinleri işleyerek tırlarla Almanya’daki kardeş şirkete ihraç etmektedir. Özkahya İmportx Ekxspont Aranspont G.M. bitt şirketi adına kayıtlı WKEH 696 plakalı Mercedes marka otomobil, söz konusu ihracat eylemleri sırasında tırlarda arıza meydana gelirse gerekli teknik yardımı sağlamak amacıyla olay yerinde bulunmakla görevlidir ve bu görev Alman vatandaşı olan şirketin teknik elemanı Elf Quzu’ya verilmiştir. Yine bir ihracat taşımacılığı esnasında şirkete ait tırlardan biri Manisa Alaşehir yakınlarında arıza yapmıştır. Almanya’daki şirket derhal Elf Quzu’ya gereken talimatı vermiş, Mercedes marka araç 01.09.1998 tarihinde Edirne Gümrük kapsından yurda sokulmuş ve kendisine üç aylık triptik süresi tanınmıştır. Quzu, Alaşehir’de arızalanan tırın gerekli teknik desteğini sağladıktan sonra vakit kaybetmeksizin Akhisar’a geçmiş ve yabancı plakalı bu aracı işletmenin bahçesine park etmiştir. Quzu ertesi gün ailesinin hastalığını bahane ederek İzmir Menderes Havalimanından Danimarka’ya geçmiş ve uzunca bir süre kendisinden haber alınamamıştır.