Garanti Sözleşmesinin Geçerlilik Koşulları

Validity Conditions of the Guarantee Contract

Sinem ATAOĞLU

Garanti sözleşmesi Kanun’da düzenlenmemiş bir şahsi teminat sözleşmesidir. Verilen şahsi teminatın niteliğinin belirlenmesi önemlidir çünkü sözleşmenin geçerlilik şartları ve hukuki sonuçları buna göre belirlenecektir. Şahsi teminatlardan biri olan kefalet sözleşmesi ile garanti sözleşmesi arasındaki ayrımın doğru yapılması önemlidir. Her ne kadar benzer yönleri çok olsa da her iki sözleşmenin geçerlilik koşulları ve hukuki sonuçları bakımından farklar bulunmaktadır. Garanti sözleşmesi, tarafların sözleşmeye ilişkin esaslı noktalar üzerinde anlaşmalarıyla kurulur. Bu çalışmada, geçerli bir garanti sözleşmesinden bahsedebilmek için gerekli olan şartlar incelenmiştir. Türk Borçlar Kanunu’nun 603. maddesindeki düzenlemeler de dikkate alınarak garanti sözleşmesinin geçerliliği için bulunması gereken özel şartlar, eşin yazılı rızasının alınması, ehliyet, şekil şartı ve genel geçerlilik şartları garanti sözleşmesinin özellikleri de göz önünde bulundurularak incelenmiştir.

Garanti Sözleşmesi, Geçerlilik Koşulları,Ehliyet, Şekil,Kişisel Teminat.

A guarantee contract is a personal guarantee agreement and is not regulated by law. It is important to determine the legal character of the given personal guarantee because the validity conditions and legal consequences of the contract will be determined accordingly. In practice, it is especially important to make the distinction between the surety and the guarantee contracts accurately. Although they have a lot in common, there are significant differences with regards to the validity conditions and legal consequences of these contracts. The guarantee contract is established by the agreement of the parties on the essential elements. This study examines the necessary conditions of a valid guarantee contract. In the light of Article 603 of the Turkish Code of Obligations, the special conditions required for the validity of the guarantee contract, the written consent of the spouse, qualification, the form condition and the general validity conditions were examined by taking the characteristics of the guarantee agreement into account.

Guarantee Contract, Terms of Validity,Capacity,Form,Personal Guarantee.

GİRİŞ

Borçlar hukuku alanında herhangi bir sözleşmenin varlığından söz edilebilmesi, bu sözleşmenin kurulması yönünde irade ve kabul beyanlarının bulunmasına bağlıdır. Sözleşmeye taraf olanların, sözleşmede bulunması gerekli olan esaslı unsurlar üzerinde anlaşmaları gerekmektedir. Aynı şekilde tarafların özgür iradeleriyle kurdukları sözleşmenin sınırlanmasına yol açan Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 27. maddesinde belirtilen koşullara aykırılık da bulunmamalıdır¹. TBK’nın 27/1. maddesine göre Kanun’da sayılan emredici mahiyetteki düzenlemeler, ahlaki kurallar, kamusal düzen ve kişilik haklarına aykırılık oluşturan yahut konusu bakımından imkânsızlığı öne sürülebilen sözleşmeler kesin hükümsüz sayılmaktadır².

TBK’da düzenlenen teminat amaçlayan sözleşmelere yönelik hükümlerin uygunlukları ölçüsünde Kanun’da düzenlenmeyen teminat sözleşmelerine de uygulanabileceğini söylemek mümkündür. Dolayısıyla TBK’nın 603. maddesiyle garanti sözleşmelerinin geçerlilik koşulları belirlenebilmektedir³. TBK’nın 603. maddesinde “kefaletin şekline, kefil olma ehliyetine ve eşin rızasına ilişkin hükümler, gerçek kişilerce, kişisel güvence verilmesine ilişkin olarak başka ad altında yapılan diğer sözleşmelere de uygulanır” denilmektedir. Buna göre Kanun’da yer verilen bu hüküm sadece gerçek kişiler tarafından yapılmakta olan garanti sözleşmeleri için geçerli olacak, bu nedenle tüzel kişiler tarafından kurulan garanti sözleşmeleri genel hükümlere tabi olacaktır⁴.

TBK kapsamında düzenleme altına alınan sözleşmelerin tabi olduğu genel geçerlilik koşulları garanti sözleşmeleri bakımından da geçerli kabul edilmektedir⁵. TBK’nın 27/1. maddesine göre kanunla yasak oldukları belirtilen yahut ahlâka aykırı sonuçlar ortaya çıkaran garanti sözleşmelerinin hükümsüz olduğunun söylenebilmesi mümkündür. Diğer bir deyişle, bu gibi durumlarda verilen garantiler geçerli kabul edilmeyecektir⁶.