Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Nefret Suçları ve Türk Ceza Hukukundaki
 Güncel Gelişmeler

HATE CRIMES AND CURRENT AFFAIRS IN TURKISH CRIMINAL LAW

Aras TÜRAY

Özet: Türkiye’de nefret suçlarına ilişkin herhangi bir yasal düzenlemenin bulunmaması, Türk ceza hukuku sistemindeki eksikliklerden biri olarak kabul edilmiştir. 6529 sayılı Temel Hak ve Hürriyetlerin Geliştirilmesi Amacıyla Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 13 Mart 2014 tarihinde yürürlüğe girmesi ile ayrımcılık suçu değiştirilerek nefret suçlarına ilişkin olduğu ileri sürülen ilk düzenleme mevzuatımıza girmiştir. Bu çalışmada nefret suçları ve 6529 sayılı Kanunla gerçekleştirilen değişiklik incelenecektir. Çalışmada öncelikle nefret suçu kavramı, nefret suçları ile mücadelenin önemi ve mücadele yöntemleri üzerinde durulacaktır. İkinci bölümde ise 6529 sayılı Kanun ile nefret suçlarına ilişkin yapılan değişiklikler ve bu değişikliklerle Türkiye’deki nefret suçu yasası ihtiyacının karşılanıp karşılanamayacağı yönündeki değerlendirmelerimize yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler: Nefret Suçları, Önyargı Saiki, Nefret Saiki, Nefret, Ayrımcı Seleksiyon, Düşmanlık, Ayrımcılık Suçu.

Abstract: The lack of hate crime legislation in Turkish law had been considered as a deficiency in Turkish criminal law system. Code on Amendments of Some Codes In Order to Developing Fundamental Rights and Liberties (Law no. 6529) became valid in 13th March of 2014. Within this scope the argument of the first hate speech regulation be added in the law has been claimed. This paper deals with hate crimes and amendments on hate crimes with the Code (Law no. 6529). In the first part of this study, hate crimes and the importance and methods of fighting against hate crimes will be explained. In the second part, amendments with the Code (Law no. 6529) will be analyzed and sufficiency of amendments in order to satisfy the need of hate crimes regulation in Turkey will be evaluated.

Keywords: Hate Crimes, Bias Motive, Hate Motive, Hate, Discriminatory Selection, Hostility, the Crime of Discrimination.

GİRİŞ

5 Aralık 2013 tarihinde “Temel Hak ve Hürriyetlerin Geliştirilmesi Amacıyla Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı”1 (“Tasarı”) meclis başkanlığına sunulmuştur. Tasarı, 30 Eylül 2013 tarihinde duyurulan demokratikleşme paketinin yasalaşma sürecine geçişi bakımından önem taşımaktadır. Tasarıda öngörülen değişiklikler, 13 Mart 2014 tarihli ve 6529 sayılı Kanun2 ile yürürlüğe girmiştir. Böylece toplantı ve gösteri yürüyüşleri, siyasi partiler, ana dilde eğitim gibi birçok hususa ilişkin olumlu veya olumsuz olarak değerlendirilebilecek değişiklikler yapılmıştır. İnceleme konumuz bakımından önem taşıyan nokta ise nefret suçlarına ilişkin değişikliklerdir.

I. NEFRET SUÇU KAVRAMI, UNSURLARI VE NEFRET SUÇLARIYLA MÜCADELE

Nefret suçları ülkemizde son yıllarda, özellikle Hrant Dink cinayetinden sonra tartışılmaya başlanmış bir konudur. İlgili tartışma yalnızca hukukçular tarafından da yapılmamaktadır. Nefret suçları ile uzun yıllardır mücadele eden birçok yabancı ülkede yaşan gelişmeler incelendiğinde, konunun hukuksal boyutu kadar kriminolojik, sosyolojik ve psikolojik boyutlarının da ön plana çıktığı görülebilecektir. Elbette bu çalışmada nefret suçları hukuksal bakımdan incelenecek ve teknik bir analiz yapılmaya çalışılacaktır.

Nefret suçlarının ne olduğu yönünde sosyal bilimciler veya kanun koyucular tarafından kabul edilen genel geçer tek bir tanım bulunmamaktadır. Bunun sebebi kültürel farklılıklar, sosyal normlar ve siyasal menfaatler olarak gösterilmektedir3. Ayrıca nefret suçu kavramının farklı yorumlara açık olması ve kavramın yorumlanmasında öznel yargıların devreye girmesi de bu durumun sebepleri arasında yer almaktadır4. Bu nedenle nefret suçlarına ilişkin birçok tanımla karşılaşılabilmektedir. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nın (“AGİT”) yapığı tanıma göre nefret suçları “Kişinin, malın veya hedefin, ırk, milli veya etnik köken, dil, renk, din, cinsiyet, yaş, zihinsel veya fiziksel engellilik, cinsel yönelim veya diğer benzer faktörler bakımından ortak özellik gösteren bir gruba bağlantısı, bağlılığı, aidiyeti, desteği veya üyeliği olması veya olduğunun zannedilmesi sebebiyle, kişilere ve mallara karşı işlenenler dahil herhangi bir suçun hedefi olarak seçildiği suçlardır"5. Kavrama ilişkin en basit tanıma göre “Nefret suçu, suçun tamamen veya kısmen, mağdurun bir gruba aidiyeti sebebiyle işlenmesidir”6. Bir diğer tanımda nefret suçlarının, “ırk, etnik kimlik, milliyet, din, dil, renk, cinsiyet, cinsel yönelim, yaş, fiziksel veya zihinsel engellilik ve bunun gibi mağdurun veya mağdurların sahip olduğu ve değiştirilemez nitelikteki belirli bazı özellikler sebebiyle işlenen suçlar”7 olduğu ifade edilmiştir. Nefret suçlarının yasalaşmasıyla yabancı devletlerin de normatif düzeyde nefret suçu tanımları yaptığı görülebilmektedir. Bu tanımlarda ise genellikle koruma grupları sayılmakta ve sayılan gruplara karşı hissedilen nefret veya önyargının etkisiyle gerçekleştirilen fiiller, nefret suçu olarak kabul edilmektedir.