İzinsiz Tamirat ve Tadilat Yapma Suçu

RENOVATION AND MODIFICATION WITHOUT PERMISSION CRIME

Akif YILDIRIM

Özet: Taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının zamanla yıpranmaları, tahribata uğramaları, yıkılmaya yüz tutmaları eşyanın tabiatı gereğidir. Bu yapıların zamana karşı dirençlerinin arttırılarak gelecek nesillere ulaştırılması, koruma-kullanma dengesinin sağlanması gerekir. Kanuna göre korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarını kullananlar, bunların bakım, onarım ve restorasyon işlerini belirlenen esaslara göre yapmakla yükümlüdürler. Yapıları kullananların kimi zaman bu yükümlülüklerini yerine getirirken belirlenen esaslara göre hareket etmedikleri, idari mercilerden gerekli izinleri almadıkları veya verilen iznin dışına çıkarak yapılara müdahale ettikleri görülmektedir. Biz de bu kapsamda çalışmamızda, uygulamada çokça karşılaşılan izinsiz tamirat ve tadilat yapmayı inceleyeceğiz.

Anahtar Kelimeler: İzinsiz Tamirat ve Tadilat Yapma, Esaslı Onarım, Basit Onarım, İnşaî ve Fizikî Müdahale.

Abstract: It is by nature that immovable cultural and natural properties consume away, are destroyed and demolished by time. It is necessary to provide a balance between usage and protection and to convey this kind of properties to the next generations through strengthening their resistance against time. Person or persons who use the immovable cultural and natural properties protected by law, are obliged to care, repair and restore them in accordance with the specified principles. It can be seen that person or persons who uses these properties do not comply with the specified principles during fulfilling their obligations, do not receive permission of competent administrative agency or violate the boundaries of the permission. Therefore in this study, we would examine the common practice of repair, renovation and modification of immovable cultural and natural properties without permission.

Keywords: Repair, Renovation and Modification Without Permission, Fundamental Repair, Simple Repair, Constructional and Physical Intervention.

GİRİŞ

Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının zamanla yıpranmaları, tahribata uğramaları, yıkılmaya yüz tutmaları eşyanın tabiatı gereğidir. Bu yapıların zamana karşı dirençlerinin arttırılarak gelecek nesillere ulaştırılması da gerekir. Bu nedenle, korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarını kullananlar, bunların bakım, onarım ve restorasyon işlerini 2863 sayılı Kanunda belirlenen esaslara göre yapmak ve bunun için gerekli masrafları karşılamakla yükümlüdürler (2863 s. K. md. 24/son). Hükümde "kullananlar" denildiğine göre, bu yükümlülük yalnızca malikin de değildir.

Taşınmaz kültür varlıklarının bakım, onarım ve yapı esasları ile proje uygulamaları Koruma Yüksek Kurulunun ilke kararları ve koruma bölge kurulunun aldığı kararlar doğrultusunda yürütülür. Her yapının kendine özgü niteliği nazara alınarak müdahale yapılmalıdır. Müdahale için, rölöve-restitüsyon-restorasyon projesi hazırlama önem taşımaktadır. Bakım onarım sorumluluklarını yerine getirmekte aczi olanların mülkleri, usulüne göre kamulaştırılır (2863 s. K. md. 11/3).

2863 sayılı Kanun'un 65/d maddesinde, “bünyesinde koruma, uygulama ve denetim büroları kurulmuş idarelerden bu Kanunun 57'nci maddesinin altıncı ve yedinci fıkraları uyarınca izin almaksızın veya izne aykırı olarak tamirat ve tadilat yapmak ile izinsiz inşaî ve fizikî müdahale yapmak veya yaptırmak” suç olarak düzenlenmiş ve bu suça ilişkin ne tür bir yaptırım uygulanacağı da aynı maddede hüküm altına alınmıştır. Her ne kadar maddede, izinsiz inşaî ve fizikî müdahalede bulunmak da kimi parseller yönünden suç olarak düzenlenmiş ise de, hüküm incelendiğinde genel olarak taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları, bunların koruma alanları ve sit alanlarında izin almaksızın gerçekleştirilen tamirat ve tadilat işlemlerinin yaptırım altına alındığı anlaşılmaktadır. Bu nedenlerle bu suçun, Kanun'un 65/b maddesinde düzenlenen izinsiz inşaî ve fizikî müdahalede bulunmak eyleminden farklılığını ortaya koymak bakımından, “izinsiz tamirat ve tadilat yapma suçu” olarak adlandırılmasının uygun olacağı kanaatindeyiz.