Haczedilen Patent Hakkının Kıymet Takdiri ve Paraya Çevrilmesi (7343 Sayılı Kanun ile Yapılan Değişiklikler Çerçevesinde)
Appraisal and Encashment of Confiscated Patent Right (Within the Framework of the Amendments Made by Law No. 7343)
Önder TOPAL
Patent hakkı haczedilebilen bir malvarlığı değeridir. Haczedilen patent hakkının haciz sırasında veya gerekiyorsa paraya çevirmeden önce satışa esas alınmak üzere kıymet takdirinin yaptırılması gerekmektedir. Haczedilen patent hakkının paraya çevrilmesinin/satışının nasıl gerçekleşeceği hususunda ne SMK ve SMKY’de ne de İİK’da açık hüküm bulunmaktadır. Her ne kadar açık bir atıf olmasa da patent hakkının paraya çevrilmesi konusunda doktrinde genel kabul İİK m.121 uygulanacağı yönündedir. Çalışmamızda İİK m.121 çerçevesinde icra mahkemesinin patent hakkının paraya çevrilmesi hususunda vereceği kararları ele alacağız. Bu kapsamda, icra mahkemesi, patent hakkının pazarlık suretiyle veya açık arttırma suretiyle satışına karar verebileceği gibi, lazım gelen her türlü tedbiri de alacaktır. Bu sebeple patent hakkının pazarlık suretiyle satışına ve özellikle İİK’da 7343 Sayılı Kanun ile yapılan değişiklikler çerçevesinde açık artırma ile satışa çalışmamızda ayrıntısı ile değerlendirilecektir. Öte yandan İİK m.111/a’da yer verilen ve rızai satışı düzenleyen hükmünün patent hakkının satışında uygulanıp uygulanmayacağı ele alınıp değerlendirilecek ve hasıl olan kanaate yer verilecektir.
Patent Hakkı, Pazarlık Suretiyle Satış, Elektronik Satış Portalı, Açık Artırma, Rızai Satış.
The patent right is an asset value that can be confiscated. Appraisal of the confiscated patent right must be require as a basis for sale during the confiscation or, if necessary, before converting it into cash. There is no explict provision in neither the IPL and IPLR nor the EBL on how the confiscated patent right will be encashment/sale. Although there is no clear reference, the general acceptance in the doctrine regarding the encashment of patent right into money, EBL art.121 is to be applied. In our study, in the framework of EBL art.121, we will discuss the decisions of the enforcement court regarding the encashment of the patent right. In this context, the enforcement court may decide to sell the patent right by bargaining or by auction, and it will also take all necessary measures. For this reason, we will give detail the sale of the patent right by bargaining and especially the sale of the patent right by auction within the framework of the amendments made with the Law No. 7343 in the EBL in our study. On the other hand, it will be discussed and evaluated whether the provision in EBL art.111/a, which regulates the sale with consent, will be applied in the sale of the patent right and the resulting opinion will be included.
Patent Right, Bargain Sale, Electronic Sales Portal, Auction, Consentingly Sale.
GİRİŞ
Sınai Mülkiye Kanunu m.148/1’de1 yer alan hükme göre, sınai mülkiyet hakkının hukuki işlemlere konu olması mümkündür. Hükümde ifade edilen sınaî mülkiyet hakkının kapsamına patent hakkı da dâhil olmaktadır (SMK m.2/1, ı). Benzer düzenleme Sınai Mülkiyet Kanunu’nun Uygulanmasına Dair Yönetmelik m.126’da da yer almaktadır. Anılan hükme göre “marka, tasarım ve patent işletmeden bağımsız olarak haczedilebilir. Haciz, Sicile kaydedilir ve Bültende yayımlanır”. Dolayısıyla patent hakkı devredilebilir, haczedilebilir, miras yolu ile intikal edebilir, lisans konusu olabilir, rehin verilebilir, teminat olarak gösterilebilir veya diğer hukuki işlemlere konu olabilir.
Patent hakkının haczi konusunu, bu hakkın kapsamına giren patent isteme hakkı ve başvurudan doğan hak ile patentten doğan hak (patent üzerindeki hak) oluşturmaktadır.2 Patent hakkının haczedilebileceğine açıkça cevaz veren SMK m.148/1 ve SMKY m.126/1’de, haczin nasıl gerçekleşeceğine ilişkin bir belirleme yapılmamıştır. Yine, İcra ve İflas Kanunu’nda da sınaî mülkiyet haklarının hangi hükümler çerçevesinde haczedilip paraya çevrileceğine ilişkin özel bir hüküm bulunmamaktadır.3 Ancak haciz4 ve paraya çevirme işlemine ilişkin olarak özel düzenleme bulunmadığından her iki işlem yine İİK’nın genel hükümlerine göre yapılacaktır.5
Çalışmamızda öncelikli olarak patent hakkı kavramı ve bunun SMK hükümleri çerçevesinde devredilmesi üzerinde durulacaktır. Bunun akabinde ise patent hakkının kıymet takdiri/değerlemesi ele alınacaktır.
