Hırsızlık Suçunda “Malın Değerinin Az Olması veya Suçun İşleniş Şekli ve Özelliklerinin” Ceza Tayininde Göz Önüne Alınması

Consideration of lack of the Value of the Good or Characteristics and Modus Operandi of the Crime in Determining the Penalty for Theft

Yılmaz Yazıcıoğlu

Özet: Malın değerinin azlığı, 5237 sayılı TCK m.145’de düzenlenmektedir. Buna göre “Hırsızlık suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, suçun işleniş şekli ve özellikleri de göz önünde bulundurularak, ceza vermekten de vazgeçilebilir.” Ancak bu düzenleme şekli, Yargıtay uygulamasında 765 sayılı TCK dönemindeki uygulamadan daha farklı bir anlam kazanmıştır. Bu nedenle bu düzenlemenin hukuki niteliği, malın değerinin azlığından ne anlaşılması gerektiği ve bunu belirlerken objektif mi yoksa sübjektif kriterlerden mi yararlanılması gerektiği önem kazanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Hırsızlık, Malın Değerinin Azlığı, Suçun İşleniş Şekli ve Özellikleri, Yaptırım

Abstract: Lack of the value of the good is regulated under Art. 145 of the Turkish Criminal Code No. 5237. According to this article: “Due to the lack of value of the goods which constitutes the subject of the crime of theft, the penalty might be reduced, as well as it might be waived by considering the character and the modus operandi of the act.” This formulation of the article carries a different meaning then the period of Turkish Criminal Code no. 765 for the Court of Appeal practice. For this reason issues such as the legal character of the regulation and the question of whether the subjective or the objective criteria should be considered became more important.

Keywords: Theft, Lack of the Value of the Good, Modus Operandi and the Character of Crime, Sanction

Madde 145: (Malın değerinin az olması) - “(1) Hırsızlık suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, suçun işleniş şekli ve özellikleri de göz önünde bulundurularak, ceza vermekten de vazgeçilebilir (29.6.2005/5377 s. K.la değ.)”.

I. GENEL OLARAK

5237 sayılı TCK 145’inci maddesi, “Hırsızlık suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir” hükmünü içermekte iken, işbu düzenleme 29 Haziran 2005 tarih ve 5377 sayılı Kanunun 16’ncı maddesi ile değiştirilerek madde metni “Hırsızlık suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, suçun işleniş şekli ve özellikleri de göz önünde bulundurularak, ceza vermekten de vazgeçilebilir” hükmünü almıştır.

Kanunkoyucu 145’inci maddenin içeriğini, maddenin ilk haline ilişkin madde gerekçesinde, "madde metninde, hırsızlık suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle cezada indirim yapılması veya ceza vermekten sarfınazar edilmesi konusunda hâkime takdir yetkisi tanınmıştır" şeklinde açıklamaya çalışmakta idi (bkz. 142'nci maddenin gerekçesi)¹.