Ceza Değil Koruma Tedbiri: Gözaltı – Arama – Elkoyma

Ferhat YILDIZ

Kamuoyunda Ergenekon Davası ile önem kazanan, CMK’da düzenlenen koruma tedbirleri, hala çeşitli dalgalarla devam eden dava ile ve son dönemde meydana gelen olaylar sonucunda, askeri mahalde ve devlet sırrı niteliğindeki belgeler üzerinde yapılan aramalarla birlikte, tartışmalar yatışacağı yerde, artarak devam etmektedir. Sonuç olarak, olayların merkezinde, bizim açımızdan koruma tedbirleri yer almaktadır. Biz de bu çalışmamızla, tartışmalardan arınmaya çalışarak ve tamamen hukuki açıdan, gözaltı, arama ve elkoyma koruma tedbirlerini incelemeye çalışacağız.

Koruma Tedbirleri, Arama, Elkoyma, Gözaltı, Ceza Muhakemesinde koruma tedbirleri.

I. GİRİŞ

Ceza Kanunları, suçlular hakkında uygulanır. Ceza muhakemesi kanunları ise, suçlu ve suçsuz tespitleri yapılmadan önce başvurulan kanunlar olduğu için, herkes hakkında uygulanabilir. Bu nedenle, ceza muhakemesi kanunları, aslında masumların kanunlarıdır. Masum biri için bırakınız cezalandırılmayı, yalnızca soruşturulmak veya haksız yere yargılanmak dahi yıpratıcıdır. Soruşturulmak ya da yargılanmak ağır gelir, yaşam sevincini elinden alır, yorar, uykularını kaçırır, sağlığını bozar, aile düzenini etkiler, hayatını altüst eder.¹

Kamuoyunun gündemini uzun bir süreden beri meşgul eden ve “Ergenekon Soruşturması” veya “Ergenekon Davası” olarak bilinen soruşturma ve dava, her geçen gün yeni tartışmalar ve olaylarla devam etmektedir. Yine son dönemde meydana gelen olaylar sonucunda, özellikle askeri mahalde yapılan aramalar, CMK’da düzenlenen koruma tedbirlerini ön plana çıkarmışlardır. Yukarıda bir yazı dizisinden alıntı yaparak aktardığım kısım, genel olarak ceza muhakemesi kurallarının, özel olarak ise koruma tedbirlerinin amacını ve ihlal edildikleri hallerde ne gibi insani sonuçlar doğurabileceğini çok güzel betimlemektedir. Zira ceza muhakemesinin önemli birer başlığı olan koruma tedbirleri, adından da anlaşılacağı üzere bir ceza değildir ve cezalandırma amacıyla kullanılamaz. Bu tedbirlerin sınırları yasalarca çizilmiştir ve demokratik bir hukuk devletinde bu tedbirlere başvurmanın kural değil istisna olması zorunludur.

Biz bu tartışmalar ışığında; koruma tedbirlerinin birer çeşidi olan gözaltı, arama ve el koyma konularını ele alacağız. İncelememizi tamamıyla hukuk kuralları çerçevesinde, gündemdeki olaylara ve tartışmalara değinmeden yapacağız.