Ceza Muhakemesi Hukukunda Delil Elde Etme Yasakları

M. Serhat Kaşıkara

Bu çalışmamızda, Ceza Muhakemesi Hukuku bağlamında ele alınan «delil elde etme yasakları» ve buna bağlı olarak «delil yasakları» (hukuka aykırı deliller / yasak deliller) bahsi ele alınmıştır. Gerek öğretide ve gerekse uygulamada farklı şekilde ele alınan ve böylece farklı sonuçlara tâbi tutulabilen hukuka aykırı deliller, uygulayıcılar açısından büyük öneme sahiptir. Bu açıdan da faile ilişkin bir önemi bulunmaktadır. Öncelikle konunun iyi anlaşılması ve böylece doğru sonuçlara ulaşabilme amaç edinilmiştir.

Delil Elde Etme Yasakları, Delil Yasakları, Yasak Deliller, Hukuka Aykırı Deliller, Suçta ve Cezada Kanunîlik, Delil, Delil Serbestîsi, Maddi Gerçek, Suçsuzluk (Masumiyet) Karinesi, Zehirli Ağacın Meyvesi de Zehirli Olur, İfade ve Sorgu, Ceza Muhakemesi Hukuku

§ - BİRİNCİ BÖLÜM

I. GİRİŞ

docendodiscimus…¹

Hukuka aykırı (yasak) deliller konusunda sorulması gereken ilk soru, nasıl bir ceza muhakemesi istediğimiz sorusudur. Ne pahasına olursa olsun bütün suçluları cezalandırmayı amaçlayan bir ceza muhakemesi mi, yoksa hukukî yollarla elde edilen delillere göre suçlu bulunanları cezalandırmayı amaçlayan bir ceza muhakemesi mi istiyoruz? Bir başka deyişle, eski mutlakiyetçi rejimlere özgü olan ve günümüzde de daha az mutlakiyetçi olmayan baskıcı rejimlerde benimsenen ve sanığı peşinen suçlu kabul eden, ceza muhakemesinin amacını sadece mahkûmiyeti haklı gösterecek delilleri elde etmek olarak anlayan, bunun için de, işkence de dâhil, her yolu meşru gören baskıcı bir ceza muhakemesi mi; yoksa özgürlükçü toplumlarda benimsenen ve suçlulukla mücadele konusunda çatışır gibi gözüken toplumsal menfaat ile bireysel menfaat arasında bir paralellik bulunduğunu kabul eden, böylece suçluların ortaya çıkarılmasını ve cezalandırılmasını olduğu kadar suçlu olmayanların cezalandırılmamasını da amaçlayan bir ceza muhakemesi mi istiyoruz?

Günümüz özgürlükçü toplumlarında suçluların cezalandırılması amacı mutlak bir değer taşımamaktadır. Zira bu amaca ulaşmak için olsa bile, aşılması kabul edilmeyen bazı sınırlar öngörülmüştür. Bunlar; insan onuruna ve haklarına saygı gösterilmesi ve masumların cezalandırılmamasıdır.²