Adli Aramada Hazır Bulunacak Kişiler ve Arama Tanıkları
Murat Aydın
Bu çalışmada CMK uyarınca yapılacak adli aramalarda hazır bulunacak kişilerin kimler olduğu açıklanmayı çalışılmış, arama sırasında hazır bulunması gereken arama tanıklarının kimler olduğu, arama tanıklarının bulunmaması halinde aramanın hukuka uygun olup olmadığı, aram atanıkları olmadan yapılan arama sonucunda elde edilen delillerin hükme esas alınılıp alınamayacağı ele alınmış, bu konudaki Yargıtay Ceza Genel Kurulu kararı kararı değerlendirilmiştir.
Adli Arama, Aramanın Hukuki Niteliği, Koruma Tedbiri, Arama Tanığı, Komşu, Hısım, Avukat Bürosunda Arama, Avukatın Evinde Arama, Delil Yasakları, Hukuka Aykırı Arama,
Adli aramanın yapılması sırasında aramayı yapan görevliler dışında arama yapılacak yerde kimlerin hazır bulanacağı hususu Kanunla düzenlenmiş bir konudur. Arama sırasında bir takım kişilerin hazır bulundurulması iki amaca hizmet eder. Bunlardan birincisi kişinin arama ile maruz kaldığı işlem konusunda doğrudan bilgilenmesi, arama sırasında yapılan işlemlere tanık olması, bu şekilde haklarını etkin bir şekilde aramasının sağlanması, maruz kaldığı hukuka aykırı bir eylem var ise bunu görmesidir. İkinci amaç ise aramayı yapan görevlillerin arama sonrasında maruz kalacakları haksız ithamların önüne geçilebilmesidir. Arama tanıkları hem aramaya maruz kalan kişi açısından ve hem de aramayı yapan görevliler açısından arama işleminin tanığıdır ve yapılan işleme karşı bir itiraz söz konusu olduğunda arama konusunda tanıklık yaparlar.
Bu çalışmada arama işlemi sırasında kimlerin hazır bulanabileceği, kimlerin hazır bulunmasının zorunlu olduğu hususları açıklanmaya çalışılmış, bu konuda Yargıtay Ceza Genel Kurulu tarafından verilen bir karar ele alınıp kararın eleştirisi yoluna gidilmiştir. Bunu yapmadan önce de arama kavramına ve aramanın hukuki niteliğine kısaca değinilmiştir.
I. ARAMA KAVRAMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) arama ve el koymayı koruma tedbirlerinin düzenlendiği dördüncü kısmın dördüncü bölümünde 116 ila 134. maddeleri arasında birlikte düzenlemiştir.
