Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Uluslararası Ceza Hukukunda Komuta Sorumluluğu İlkesi

Olgun Değirmenci

1. Genel Açıklamalar

Uluslararası suçlar1, çoğunlukla birden fazla kişinin iştiraki ile işlenen suçlardır2. Birden fazla kişinin iştiraki ile işlenmesine rağmen, suç işleyen faillerin tespiti çoğu zaman imkânsızdır. Failleri tespit etme zorluğunun yanı sıra, failleri söz konusu suçlara kışkırtan veya faillere suç işlemek için emir veren kişileri suça iştirakten sorumlu tutabilmek için fail ile emir veren kişi arasında emir-komuta zincirinin bulunduğu genellikle ispatlanamamaktadır3.

Uluslararası suç failleri çoğunlukla askeri, paramiliter veya polis birimleri gibi organize grupların üyeleridir. Komuta sorumluğu bu durumlarda, faillerin kişisel olarak belirlenip belirlenemediğine bakılmaksızın, söz konusu grupları kontrol altında bulunduran amirlerin cezalandırılması için gerekli hukuksal bir ilkedir4.

Komutanlar, savaş suçlarının karşısında toplumun son savunma hattıdırlar5. Bunun sonucu olarak da, savaş suçlarının ve dolayısıyla uluslararası suçların önlenmesi, komutanların hukuka uygun davranışlarda bulunmaları ve astlarını da hukuka uygun davranmaya zorlamaları ile mümkündür. Birçok uluslararası sözleşme ile komutanların, astlarını hukuka uygun davranmaya zorlamaları konusunda yükümlülükler getirilmiştir.