Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Garanti, Kefalet, İpotek Sözleşmeleri ve İİK m.45 Uygulaması

Guarantee, Surety, Mortgage Agreements and Application of Art.45 of the Enforcement and Bankruptcy Code

Şeref ERTAŞ

Bir teminat müessesesi olan garanti sözleşmeleri, Borçlar Kanunumuzda doğrudan düzenlenmiş bir sözleşme tipi olmamakla birlikte TBK m.128’deki ‘üçüncü kişinin fiilini üstlenme’ sözleşmelerinin bir alt türü olarak kabul edilmektedir. ‘Taşınmaz ipotekleri’ de garantör sözleşmeleri gibi, alacaklı için en güçlü bir teminat olmakla birlikte, İİK’nın 45’inci maddesi “alacaklının, alacak ipotekle teminat altına alınmış ise, borçluyu doğrudan adi takip yoluyla takip edilmesini engellemekte”, alacaklıyı önce ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takibe zorunlu kılmaktadır. Diğer taraftan, ‘garanti sözleşmeleri’ kendisiyle önemli benzerliği olan ‘kefalet sözleşmeleri’ndeki borçluyu koruyucu hükümler, garanti sözleşmelerine etkisinin ne olacağının da açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. Biz bu çalışmamızda “garanti”, “ipotek”, “kefalet” sözleşmeleri üçgeninde, birbirlerine etkilerini değerlendirmeye çalışacağız.

Garantör, Garanti Sözleşmesi, Kefalet, İpotek, Asıl Borç, Fer’i Borç, Üçüncü Kişinin Fiilini Üstlenme.

Guarantee agreements which are an assurance institution are not an agreement type directly regulated under our Obligations Law but accepted as subtype of “undertaking the capacity of a third person” agreements under the article 128 of the Turkish Code of Obligations. Although “immovable mortgages” are the strongest guarantee for the creditor like the guarantor agreements, besides, article 45 of the Enforcement and Bankruptcy Code “prevents ordinary follow up the debtor directly if the receivable is guaranteed with a mortgage”, and necessitates the creditor to follow up the liquidation of the mortgage procedure. On the other hand, it is required to clarify what the effects of measures protecting the debtor in the “surety contracts”, which has significant similarities with “guarantee agreements”, will be on the guarantee agreements. In our study, we will endeavor to assess effects on each other in the “guarantee”, “mortgage”, “surety” agreements triangle.

Guarantor, Guarantee Agreement, Surety, Mortgage, Principal Debt, Accessory Obligation, Undertaking the Capacity of a Third Person.

I. Giriş

Bu bağlamda biz aşağıdaki somut sorulara cevap vermeye çalışacağız;

1. Garantörlerin üstlendiği edimin hukuki niteliği nedir ve kefalet kurumundan fakları nelerdir?

2. Garantörler aynı zamanda ipotek veren durumunda ise İİK m.45’te garantörlere de uygulanır mı? Bir şirketin aynı zamanda hissedarı olan garantörlerin, aynı zamanda ipotek vermeleri, durumda değişiklik yapar mı?

3. “Bir ipoteğin varlığı halinde önce rehne başvurma zorunluluğuna” ilişkin kural (İİK m.45/1), müteselsil kefiller hakkında da icra takibi yapılmasına engel teşkil eder mi?

4. Rehin tutarı ile karşılanmayacağının belirlenebilir olması halinde, öncelikle rehinli takip başlatılmasında bir zorunluluk var mıdır? Kalan meblağ için ihtiyati haciz talep edilebilir mi?

5. Ana para ve faiz talepleri ayrılarak salt faiz açısından İİK m.45/4 çerçevesinde garantöre başvurma imkânı olabilir mi?

Burada önce teorik açıklamalar yapacağız sonra somut sorulara yanıt vermeye çalışacağız.