İşçinin Ücret Alacağı Ve Belirsiz Alacak Davası
Unpaid Wages and Undetermined Claim Action
Cumhur Sinan ÖZDEMİR
Genel anlamda ücret, bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve parayla ödenen tutardır. Çalışanlar açısından en önemli bir unsur olan ücret, aynı zamanda, işverenin de iş sözleşmesinden doğan başlıca borcunu oluşturmaktadır. Ücretin çalışanlar bakımından önemi ve çalışanların işverenler karşısındaki zayıf konumu göz önüne alınarak, ücretin korunmasına yönelik yasal hükümler getirilmiştir. Miktarı veya değeri tam tespit edilemeyen bir alacakla ilgili hak arama durumunda olan kişinin, hak arama özgürlüğü çerçevesinde mümkün olduğunca en geniş şekilde korunmasının sağlanması gerekçesi üzerinde durulup yeni bir dava türü olarak belirsiz alacak ve tespit davası 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 107’nci maddesinde düzenlenmiştir. İşçilik alacaklarından kaynaklanan, işçilerin ücret alacakları bakımından baştan belirli veya belirsiz alacak davası şeklinde belirleme yapmak kural olarak doğru ve mümkün değildir. Bu sebeple işçilik alacaklarında belirsiz alacak davasının açılabilmesi, bu davanın açılması için gerekli şartların varlığına bağlıdır. Eğer bu şartlar varsa, iş hukukunda da belirsiz alacak davası açılabilir.
İş Sözleşmesi, Ücret, Mücbir Sebep, İş Görme Borcu, Grev, Belirsiz Alacak, Tespit Davası, Kısmi Dava.
Generally speaking, a wage is an amount provided or paid in money to a person by employer or by a third party in return of a job or task realization. The wage as the most important matter in respect of employees constitutes also, in the same time, the principal debt of employers as requirement of labor agreement. By taking into account the importance of wage in respect of employees and the weak position thereof in front of employers, legal provisions seeking the wage protection have been imposed. Such an undetermined claim and declaratory lawsuit has been arranged in the article 107 of Civil Procedure Code no.6100, as a new type of lawsuit, by making a point on the ground like protection of the person in position of claiming his rights in relation to such a claim to the largest extend as soon as possible in framework of the ground for claiming ones rights, the amount or value of which has not been fully identified. It is not right and possible in principle to make a determination in form of an action of debt that is initially determined or undetermined, in respect of unpaid wage claims of employees. Therefore, the ability to bring an undetermined action of debt for unpaid wage claims of employees depends on the presence of conditions necessary to bring such an action. If such conditions are available then, it would be possible to bring an undetermined action of debt also in respect of labor law.
Labor Contract, Wage, Force Major, Service Liability, Strike, Undetermined Claim, Declaratory Lawsuit, Partial Lawsuit.
1. GİRİŞ
Çalışanlar açısından en önemli alacak olan ücret aynı zamanda, işverenin de iş sözleşmesinden doğan başlıca borcunu oluşturmaktadır. Ücretin çalışanlar bakımından önemi ve çalışanların işverenler karşısındaki zayıf konumu göz önüne alınarak, başta İş Kanunu olmak üzere ücretin korunmasına yönelik olarak diğer iş kanunlarında ve Türk Borçlar Kanununda özel düzenlemeler yapılmıştır.
Miktarı veya değeri tam tespit edilemeyen bir alacakla ilgili hak arama durumunda olan kişinin, hak arama özgürlüğü çerçevesinde mümkün olduğunca en geniş şekilde korunmasının sağlanması gerekçesi üzerinde durularak, yeni bir dava türü olarak belirsiz alacak ve tespit davası 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 107’nci maddesinde düzenlenmiştir.
2. İŞ KANUNUNA GÖRE ÜCRET
4857 sayılı İş Kanununun, 32’nci maddesine göre; genel anlamda ücret, bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır. Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkak kural olarak, Türk parası ile işyerinde veya özel olarak açılan bir banka hesabına ödenir. Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkak, yabancı para olarak kararlaştırılmış ise ödeme günündeki rayice göre Türk parası ile ödeme yapılabilir.
