Yargıtay Birinci Ceza Dairesi Kararları Bağlamında Kadına Karşı Şiddetin Yaşama Hakkının İhlale Dönüşmesi

Transformation of Violence to Women to Violation of Right to Live Within the Context of Supreme Court First Department

Çiğdem Ekici SAVAŞ

Makalenin konusunu temel olarak, şiddete maruz kalan kadınların mağdur yada fail olarak karşımıza çıktığı, kasten öldürme ve öldürmeye teşebbüs suçları oluşturmaktadır. İçerikte özellikle, Yargıtay 1. Ceza Dairesinin, kadına karşı şiddete bakış açısını yansıtan içtihatlarına yer verilmekle birlikte, konuya ilişkin ulusal ve uluslararası mevzuat ile sözleşmelerden de bahsedilmiştir. Yine UYAP Sistemi üzerinden yapılan inceleme sonucu elde edilen sayısal veriler ilgili başlıklar altında paylaşılmış; Türkiye genelinde ilk derece mahkemeleri tarafından verilen hükümlerin incelenmesi neticesinde oluşan içtihatların örnekleri ise, ceza hukukunun genel ve özel hükümleri çerçevesinde açıklanmaya çalışılmıştır.

Kadına Karşı Şiddet, Yargıtay 1. Ceza Dairesi Kararları, Mağduru Kadın Olan Öldürme Suçları, Faili Kadın Olan Öldürme Suçları, Kadın ve Cinayet, Töre Saikiyle Öldürme, Kadın ve Meşru Savunma, Kadın ve Haksız Tahrik, Sadakatsizlik Nedeniyle Öldürme, Eşi ve Kız Kardeşi Öldürme.

Women who are subject to violence appear as victim or perpetrator of intentional killing or attempt to intentional killing crimes which are the main topic of our article. In the content, Supreme Court 1. Criminal Department’s view in their precedents to violence to women are especially given, the national and international law and conventions are discussed herewith. Moreover data obtained from the research made through UYAP system is shared under related headings; Precedents comprise of the analyze of sample rulings of first instance courts throughout Turkey are explained within the context of general and special provisions of criminal law.

Violence to Women, Supreme Court 1. Criminal Department Decisions, Homicides in Which Women is the Victim, Homicides in Which Women is the Perpetrator, Women and Homicide, Honor Killing, Women and Self Defense, Women and Unjust Provocation, Infidelity Killing, Wife and Sister Killing.

A. KAPSAM VE AMAÇ

Bu çalışmanın kapsamını, kadına karşı şiddete bağlı olarak kadınların mağdur ve fail olduğu suçlar oluşturmaktadır. Tespitler, Yargıtay Birinci Ceza Dairesi tarafından verilen güncel kararlar üzerinde yapılan incelemelere dayanmakta olup amaç, kadına karşı şiddetin yaşama hakkı ihlaline dönüştüğü durumları açıkça ortaya koymak ve bu konu ile ilgili olarak genel bir bakış açısı oluşturabilmektir. Zira, kadına karşı şiddet, ülkemizde son yılların en büyük sorunlarından birisini oluşturmaktadır. Yapılan istatistiklere göre Türkiye’de yedi yıllık bir süreçte, kadınların öldürülmesiyle sonuçlanan olayların %1400 oranında artış göstermesi ve her yıl da bu sayının artan bir çizgi izlemesi, sorunun ulaştığı boyutu açıkça göstermektedir.

B. TANIM

Kadınlara, yalnızca kadın oldukları için uygulanan ve kadınları etkileyen cinsiyete dayalı ayrımcılık ile fiziksel, cinsel, psikolojik veya ekonomik açıdan zarar görmeleriyle veya acı çekmeleriyle sonuçlanan veya sonuçlanması muhtemel her türlü tutum ve davranış kadına karşı şiddeti oluşturmaktadır.¹

C. KONU İLE İLGİLİ MEVZUAT

T.C. Anayasasının 5, 10, 12, 17, 19 ve 41’inci maddeleri, her türlü ayrımcılığı reddeder ve eşitliği düzenler. Ayrımcılığın reddi ve eşitliğin sağlanması, aynı zamanda aile içinde kadına yönelik şiddeti ortaya çıkaran etkenlerin de kaldırılması anlamına gelir. Bu bağlamda, Anayasanın "Herkes, kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve hürriyetlere sahiptir" diyen 12’nci maddesi en temel hak olan "şiddete uğramadan yaşama hakkını" güvenceye alırken; "Kimseye işkence ve eziyet yapılamaz, kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya veya muameleye tabi tutulamaz" diyen 17’nci maddesi ise "kişiye karşı şiddeti" yasaklamaktadır. Yine Anayasanın 10’uncu maddesine göre; "Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür." 41’inci maddeye göre ise; "Aile Türk toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır"²