Sigorta Dolandırıcılığına Konu Olabilen Sigorta Türlerinin Sigorta Hukuku ve Ceza Hukuku Bakımından Sonuçları

Consequences of Insurance Types Which May be Subject to Insurance Fraud in Terms of Insurance Law and Criminal Law

Asım KAYA

Yangın sigortalarında mala zarar verme, hırsızlık sigortalarında hırsızlık veya güveni kötüye kullanma, makine kırılma ve montaj sigortalarında mala zarar verme suçları oluşabilmektedir. Mal sigortalarında ve hayat sigortalarında meydana gelen kasıtlı davranışlar, sigorta hukuku bakımından önemli bir sorun teşkil etmektedir. Bu kasıtlı davranışlar sonucu ise ceza hukuku bakımından, dolandırıcılık, suç uydurma, genel güvenliğin tehlikeye sokulması ve kasten öldürme gibi suç türleri ortaya çıkabilmektedir. Sigorta şirketlerinin sıkça sigorta dolandırıcılığına maruz kaldıkları görülmektedir. Bu şirketlerin, söz konusu dolandırıcılık eylemleri karşısında mağdur olmamaları için Cumhuriyet savcılıklarında bulunan ilgili oldukları soruşturma dosyalarını dikkatle incelemeleri faydalarına olacaktır. Özellikle bu dosyalarda bulunan olay yeri inceleme tutanağı, kaza tespit tutanağı, ölü muayene tutanağı, klasik otopsi tutanağı, kriminal raporlar ve ifade tutanakları önem arz etmektedir. Sigorta çalışanlarının, bu dosyaları inceleyebilmeleri için, yukarıda belirtilen ve sigorta hukuku ile ilişkili olan suç çeşitleri hakkında bilgi sahibi olmaları gerekir.

Sigorta, Sigorta Şirketi, Sigorta Çalışanı, Dolandırıcılık, Dolandırıcılığa Teşebbüs, Hırsızlık, Mala Zarar Verme, Kasten İnsan Öldürme, Olay Yeri İnceleme Raporu, Ölü Muayene Raporu.

In fire insurances; causing damage to property crimes may appear, in theft insurances; theft or misappropriation crimes may occur, and in machine breakage and assembly insurances; causing damage to property crimes may also occur. Deliberate actions in insurances of property and life insurances create a significant challenge in terms of insurance law. Due to such intentional actions; in terms of criminal law, various types of crime may arise such as; fraud, crime formation, endangering the general security and intentional murder. Insurance companies are observed to have been exposed to insurance fraud frequently. These companies are required to examine the investigation files which were related with them in Public Prosecution Offices so that they could be prevented from being exposed to fraud crimes. Particularly, crime scene investigation minute, accident report, dead person examination minute, classical autopsy minute, criminal reports and records of statement in these files are important. Insurance workers; so as to be capable of examining these files, should have knowledge about types of crimes relevant with insurance which are stated above.

Insurance, Insurance Company, Insurance Worker, Fraud, Commit to Defraud, Theft, Causing Damage to Property, Deliberate Murder, Crime Scene Investigation Report, Dead Person Examination Report.

GİRİŞ

Sigorta hukuku ile ceza hukukunun birçok bakımdan ilişki içinde olduğu görülür. Bunun nedeni, sigorta risklerinin aynı zamanda ceza hukuku bakımından bir suç teşkil edebilmesidir. Aslında çok geniş kapsamlı ele alınabilecek olan bu konu burada, bazı sigorta türleri ve bu sigorta türleriyle ilişkili olabilecek suç türleri bakımından incelenmeye çalışılmıştır. Bu çalışmanın sigorta şirketleri bakımından önemli olacağı düşünülmektedir. Çünkü, uygulamada sigorta ettiren bazı müşterilerin kaza olmuş gibi göstererek sigorta şirketlerinden para temin ettiği görülmektedir. Sigorta şirketleri kendilerine ulaşan zarar bildirimlerini dikkatli şekilde takip edecek ve bu zarar bildirimlerine ilişkin Cumhuriyet savcılıklarında bulunan soruşturma dosyalarını dikkatlice inceleyecek olurlarsa, bu zararların kasıtlı olarak oluşturulup oluşturulmadığı hususunda bir değerlendirme yapma imkânı bulabileceklerdir. Ancak bu değerlendirmeyi yapabilmeleri için, sigorta çalışanlarının, meydana gelen bu suç çeşitleri hakkında az da olsa bilgi sahibi olmaları ve bu dosyalarda dikkat etmeleri gereken hususları bilmeleri gerekmektedir.

1. SİGORTA DOLANDIRICILIĞINA KONU OLABİLECEK SİGORTA TÜRLERİ VE BUNLARIN CEZA HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yangın sigortasıyla, yangın güvence altına alınmaya çalışılmaktadır. Böylelikle riziko yangın olmaktadır. Yanma, yanıcı bir madde ile yanmayı sağlayan bir madde arasındaki kimyasal reaksiyon olarak tanımlanmaktadır. Bu sigorta türünden bir yangından bahsedebilmek için zarar verici bir alev bulunmalı ve bu alev kendisine tahsis edilmiş olan alanın dışına yayılmalıdır. Örneğin, elektrik kontağındaki bir arıza nedeniyle bilgisayar zarar görürse yangın olmadığından yangın sigortası kapsamına bu zarar dahil olmayacaktır.¹

Mala zarar verme suçu TCK m.151’de şu şekilde düzenlenmiştir. “(1) Başkasının taşınır veya taşınmaz malını kısmen veya tamamen yıkan, tahrip eden, yok eden, bozan, kullanılamaz hâle getiren veya kirleten kişi, mağdurun şikâyeti üzerine, dört aydan üç yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.